یوکا گیاهی جانسخت با نیاز به مراقبت کم است که همین مساله این گیاه را تبدیل به انتخابی ایدهآل برای خانه میکند. وقتی میگوییم جانسخت داریم درباره گیاهی صحبت میکنیم که سالها سبز است، کمآبی را تحمل میکند، در برابر آفات مقاوم است، رشد آهستهای دارد و به راحتی قابل تکثیر است.
یوکا فیلی را میتوان در شکلهای مختلفی پیدا کرد. از مدلهای بدون ساقه با برگهای زیاد تا مدلهای تنومند و درخت شکلی. یوکا به عنوان یک گیاه آپارتمانی، میتواند به ارتفاع 30 سانتیمتر برسد. این عدد برای یوکایی که در باغچه کاشته شده است، ممکن است به 4.5 متر هم برسد. این گیاه تا زمانی که جوان است بدون ساقه است و برگهای آن به صورت نوک تیز رشد میکنند. زمانی که گیاه به اندازه کافی بالغ شد شروع به رشد تنهای چوبی و کلفت میکند که چند دسته برگ در بالای خود دارد و این برگها دیگر مانند قبلا تیز و محکم نیستند.
گیاه یوکا فیلی از گیاهان آپارتمانی خاص بشمار می آید و رشد بسیار آرامی دارد و در بهار تا پاییز، برگهای زیبایی را پدید میآورد.
آیا یوکا فیلی گل میدهد؟
این گیاه زیبا زمانی که به بلوغ میرسد توانایی گل دهی دارد. اگر خوششانس باشید این گلدهی در هر فصل تکرار میشود اما معمولا هر چند سال یکبار گل میدهد. این گلها برای چند هفته روی گیاه باقی میمانند و بعد از آن میمیرند. بهتر است بعد از پایان عمر گلها آنها را از روی شاخه هرس کنید تا گیاه بتواند به رشد سالمتر خود ادامه دهد و همچنین در آینده نیز مجددا گل بدهد.
کمبود نور میتواند یکی از دلایل اصلی برای عدم گلدهی در یوکا فیلی باشد. کوددهی منظم و هرس گلهای مرده نیز میتواند کمک زیادی به سلامت، رشد و گلدهی در گیاه بکند. کودهایی که فسفر بیشتری دارند و اضافه کردن کنجاله استخوان به خاک میتواند کمک زیادی به گلدهی گیاه بکند.
شرایط نگهداری یوکا فیلی
نور
یوکا یکی از گیاهانی است که به شدت از دریافت نور زیاد خورشید لذت میبرد. اگر یوکا را در خانه نگهداری میکنید، حوالی یک پنجره نورگیر باید انتخاب اول شما برای آن باشد. فرقی نمیکند که میزان نور دریافتی چقدر است، سعی کنید آن را در نقطهای قرار دهید که بیشترین میزان نور خورشید را دریافت کند. روزانه دریافت حداقل 8 ساعت نور برای یوکا ضروری است. درنظر داشته باشید در صورتی که یوکا فیلی به صورت طولانی مدت در معرض نور مستقیم خورشید قرار بگیرد برگهایش میسوزد. قرار گرفتن در مکانهای کمنور، سبب کاهش سرعت رشد گیاه میشود. البته ممکن است این یک مزیت به حساب بیاید. به هر حال، هرگز نباید در نقاط تاریک قرار بگیرد، دریافت نور برای حفظ سلامت گیاه ضروری است.
در تابستان آن را بیرون از منزل و در زیر نور آفتاب قرار دهید تا به رشد برگهای جدید کمک کنید. یوکا در سایه پس از مدتی گیاهی بد شکل می شود و فاصله برگ ها زیاد می گردد.
آبیاری
اگر یوکا در مکانی پرنور قرار دارد، اجازه بدهید یک سوم از سطح خاک خشک شود، سپس گیاه را آبیاری کنید. در صورتی که یوکا نور زیادی دریافت نمیکند، باید پس از خشک شدن سه چهارم خاک گیاه را آبیاری کنید. بهترین راه برای تشخیص میزان رطوبت خاک، لمس کردن سطح آن است. پس از آبیاری، هرگز اجازه ندهید زیر گلدانی یوکا خیس بماند و سریعا آب زیرین را تخلیه کنید. در غیر این صورت آب اضافی سبب پوسیدگی ریشه خواهد شد. نتیجه آبیاری بیش از حد گیاه، پژمرده شدن برگها و یا فاسد شدن تنه اصلی گیاه است. رفتار و نیازهای یوکا بسیار شبیه به گیاه دراسناست، پس باید ماننددراسنا، گیاه را به خوبی آبیاری کرده و سپس آبهای اضافی را از گیاه خارج کنید.
در ماههای گرم سال، گیاه را مرتبا آبیاری کنید. با آمدن فصل زمستان آبیاری باید به میزان چشمگیری کاهش پیدا کند؛ در واقع فقط مقداری به گیاه آب بدهید که از پژمردگی برگها جلوگیری شود.
رطوبت
رطوبت متوسط هوا برای یوکا مفید و کافی است، پس نیازی نیست برگها را با آب اسپری کنید. این گیاه با رطوبت معمول داخل خانه (چیزی حدود 40%) مشکلی ندارد. چون یوکا گیاهی بیابانی است و در شرایط خشک و بدون رطوبت هم مقاومت میکند.
دما
یوکا میتواند بازه گستردهای از دماهای مختلف را تحمل کند، اما در دمای معمول اتاق (18 الی 24 درجه) حال خوبی دارد. کاهش دمای هوا در زمستان نیز برای آن خوشایند است، اما نباید به زیر 7 درجه سانتیگراد برسد و باید گیاه را باید به داخل خانه منتقل کنید.
خاک
یوکا به خاکی نیاز دارد که در تعادل باشد. این گیاه به خاکی با کیفیت بسیار بالا نیاز ندارد بلکه تنها چیزی که میخواهد یک زهکشی عالی است. اگر زهکشی به خوبی صورت نمیگیرد، با اضافه کردن مقداری شن و ماسه به خاک آن را تقویت کنید. خاک گیاه باید به قدری سنگین باشد که بتواند یوکا را نگه دارد و گیاه کج نشود و از سوی دیگر باید به قدری سبک باشد که آب را بیش از حد در خود نگه ندارد و اشباع نشود. فراموش نکنید قرار گرفتن یوکا در خاک خیس، سبب پوسیدگی یا ابتلای ریشه به عفونتهای قارچی خواهد شد.
خاک مناسب خاک لوم است که مخلوطی از شن رس و مواد آلی است.
کوددهی
فقط در طول فصول رشد به گیاه کود بدهید. از یک کود متعادل استفاده کرده و طبق دستور اصلی نوشته شده بر روی کود عمل کنید. دقت کنید که بیش از حد به گیاه کود ندهید : کود اضافی با تجمع در خاک، سبب سوختن ریشه میشود.
هرس کردن
برگهای مرده و آسیب دیده را از گیاه جدا کنید. بهتر است این کار را بدون کمک قیچی و با دست انجام دهید. یعنی بهتر است گیاه را نبرید.با جدا کردن این برگها، کمک میکنید تا یوکا تمام انرژی خود را روی رشد برگهای جدید متمرکز کند. اگر برگهای این گیاه بیش از حد شل شده باشند میتوانید آنها را جدا کنید یا از نزدیکی تنه هرس کنید. این هرس کردن تنها برای زیباتر کردن گیاه انجام میشود و نیازی اساسی برای سلامت یا رشد گیاه نیست.
تعویض گلدان
نیازی نیست مرتبا گلدان گیاه یوکا را تعویض کنید. رمز طلایی برای جلب رضایت یوکا، تعویض گلدان آن در بهار، آن هم هر دو سال یکبار است. این گیاه پس از گذشت زمان سنگین میشود و اکثر وزن آن در بخش بالایی گیاه متمرکز است. پس برای آن گلدانی سنگین انتخاب کنید تا با وزن گیاه هماهنگ شده و مانع از برعکس شدن یوکا در اثر وزش باد شود.
سمی بودن
یوکا حاوی ماده خطرناک و سمی “ساپونین” است که اگر خورده شود، اثرات منفی بر بدن گربهها و سگها میگذارد. البته با توجه به شکل و بافت خاص این گیاه، احتمال اینکه توسط آنها خورده شود بسیار کم است.
تکثیر گیاه یوکا فیلی
بهترین زمان برای تکثیر یوکا فصل پاییز است. این گیاه از طریق کاشت بذر، پاجوش، قلمه ی ساقه و قلمه ی ریزوم تکثیر می شود.
تکثیر یوکا از طریق کاشت بذر
کاشت بذر معمولا در بهار و دمای 20 درجه سانتیگراد صورت می گیرد. این روش در عمل، رایج نمی باشد.
روش ازدیاد یوکا فیلی با پاجوش
در قسمت پای گیاه یوکا، نهال های جدیدی بوجود می آید که می توانید آن ها را با ریشه جدا نموده، در خاک مناسب بکارید تا گیاه جدیدی تولید شود. در صورتی که پاجوش ها فاقد ریشه باشند ابتدا آن ها را در ماسه ی مرطوب ریشه دار نموده، سپس در خاک مناسب بکارید. گفتنی است این گیاه زمانی پاجوش تولید می کند که قسمت پا فیلی (قاعده ی ساقه) در داخل خاک بماند در حالی که اغلب، به خاطر زیبایی این قسمت را بیرون از خاک می گذارند.
روش ازدیاد یوکا فیلی با قلمه ی ساقه
از یوکاهایی که ساقه ی آن ها برهنه شده است می توانید قلمه هایی به طول 8 تا 10 سانتی متر تهیه نمایید سپس دو طرف انتهایی قلمه را با چسب پیوند بپوشانید تا ویروس ها و قارچ ها به آن ها حمله نکنند. قلمه ها را به طور افقی، طوری در ماسه ی شسته قرار دهید که نصف قطر آن ها داخل ماسه و نصف دیگر، بیرون باشد. روی قلمه ها را با نایلون بپوشانید تا رطوبت آن حفظ شود. بعد از ریشه دار شدن و جوانه زدن می توانید آن ها را به گلدان های اصلی که حاوی خاک مناسب یوکا است منتقل نمایید.
روش ازدیاد یوکا فیلی با قلمه ی ریزوم
از قسمت زیر زمینی یوکا نیز می توانید قلمه ی ریزوم تهیه نمایید و با قرار دادن آن به طور خوابیده در ماسه ی مرطوب، اقدام به تکثیر و بدست آوردن گیاه جدید کنید؛ هر چند که این روش نیز معمول نیست.
خواص باورنکردنی یوکا فیلی
بهبود هضم
ریشه گیاه یکی از مهمترین قسمتهای گل یوکا فیلی می باشد که خواص دارویی فوق العاده ای دارد. ریشه گیاه سرشار از فیبر هستند و به همین دلیل استفاده از آنها میتواند کیفیت هضم را بهبود ببخشد. فیبرها قادر هستند که سطوح لولههای گوارشی را مرطوب کنند، در نتیجه شانس ابتلا به مشکلاتی مانند یبوست و نفخ شکم کاهش پیدا کند و نرخ سرطان های گوارشی را پایین می آورد.
کاهش وزن
از دیگر خواص بی نظیر این گیاه میتوان به کاهش وزن اشاره کرد. فیبرهای یوکا فیلی باعث دیر هضم شدن مواد غذایی می شود در نتیجه شما تا ساعتها احساس سیری خواهید کرد. از این رو برای کسانی که به دنبال لاغری هستند بسیار عالی و ابده آل می باشد. علاوه بر این آهن موجود در گل یوکا فیلی میتواند سطح سوخت و ساز در نتیجه چربی سوزی را بیشتر بکند.
کنترل دیابت
بیماران دیابتی نمیتوانند سطح قند خون خود را کنترل کنند چرا که هورمون انسولین در بدن آنها ترشح نمیشود. استفاده از گل یوکا فیلی میتواند به دو روش به این بیماری کمک کند. اول این که محتوای فیبردار ریشه گل یوکا میتواند قند خون را جذب کرده و در نتیجه سطح آن را کاهش بدهد. دوم، ترکیبات موجود در این گل یوکا فیلی این توانایی را دارند که عملکرد انسولین را تقلید کنند. این امر نیز با کاهش قند خون همراه است.
سلامت قلب
در گل یوکا فیلی پتاسیم وجود دارد که باعث میشود رگ های خونی گشاد شود و میزان فشار خون کاهش پیدا کند. فشار خون بالا با بیماریهایی مانند حملات قلبی در ارتباط است. محتوای بالای فیبری این گیاه نیز قادر است سطح کلسترول را نیز کاهش بدهد. لذا کلسترول هم با سلامت قلب ارتباط دارد.
بهبود حواس شناختی
گل یوکا فیلی باعث بهبود حواس شناختی میباشد. این گیاه پتاسیم و فولات دارد. این عناصر قادر هستند جریان خون در سلولهای مغزی را افزایش بدهند. این موضوع میتواند به شما در پیشگیری از بیماریهایی مانند زوال عقل، آلزایمر و بیماری پارکینسون کمک کند.
دیگر خواص یوکا فیلی شامل:
- یوکا بونسای و میوه آن بسیار مقوی است و دارای کربوهیدرات زیادی می باشد.
- یوکا همچنین حاوی مواد مغذی مانند ویتامین B ،C، آهن و کلسیم است.
- ریشه یوکا، دارای خاصیت ضد التهابی است.
- مقدار بسیار بالای ویتامین C و آنتی اکسیدان موجود در گل یوکا، باعث افزایش بهبود عملکرد سیستم ایمنی بدن و سلامتی می شود.
- یبونسای یوکا همچنین در درمان بیماری هایی همچون؛ آرتروز، کولیت، فشار خون و سردردهای میگرنی بسیار مفید است.
- عصاره موجود در گل یوکا از پیری زودرس و چین و چروک جلوگیری می کند.
- گل یوکا در محیط داخلی خانه و آپارتمان علاوه بر زیبایی، دارای خاصیت تمیز کنندگی هوا می باشد و قادر است سموم موجود در هوا را کاهش دهد.
- یک نکته جالب در مورد یوکا این است که می توان از یوکا برای ساختن شامپو و صابون کاملاً طبیعی استفاده کرد که بر روی پوست بسیار لطیف است.
- همچنین یوکا به بهبود بثورات نیز کمک می کند.
مشکلات یوکا فیلی
کوچک شدن برگ های جدید و رشد نکردن آن ها
کمبود مواد مغذی مورد نیاز گیاه در خاک این مشکل را ایجاد میکند. با کود مناسب گیاه را تقویت کنید. اگر کوددهی را به صورت منظم انجام میدهید، احتمالا سردی هوا موجب ایجاد مشکل شده باشد.
رنگ پریده شدن برگ ها
این مشکل اصولا به دلیل زیاد بودن نور مستقیم ایجاد میشود. گیاه یوکا تقریبا به نور زیادی احتیاج دارد اما قرار گرفتن زیاد در نور مستقیم آفتاب به خصوص در هنگام ظهر میتواند به این گیاه آسیب وارد کند.
وجود نقاط زنگ مانند بر روی برگها
دلیل ایجاد این مشکل استفاده از مواد براق کننده شیمیایی بر روی برگ هاست. برای رفع مشکل برگها را با اسفنج مرطوب تمییز نمایید.
آفات یوکا فیلی
شپشک آردآلود
نشانه وجود این آفت ایجاد زخم های سفید پنبه ای شکل بر روی برگ ها و ساقه است.این حشره از شیره گیاه تغذیه کرده و موجب ضعیف شدن آن و ریزش برگ ها میشود. برای حل این مشکل گیاه را با سم حشره کش نفوذی هر دو هفته یکبار سمپاشی کنید تا علایم بر طرف شوند. راه دیگر برای کاهش آفت این است که با پنبه ی آغشته به آب و صابون برگ ها را تمیز کنید.
کنه قرمز
از حشره های آفت است، موجب ایجاد زخم های تار عنکبوتی در سطح زیرین برگ ها میشود .برای حل مشکل برگ را با پنبه اغشته به سم حشره کش نفوذی خیس کنید و یا گیاه را هفته ای یکبار سمپاشی کنید تا علائم از بین بروند.
تریپس
این آفت از شیره گیاه تغذیه میکند برگها چروکیده و بدشکل میشوند و لکههای خاکستری نقرهای بر روی برگ شکل میگیرد.
علت لوله شدن برگ یوکا چیست؟
لوله ای شدن برگهای یوکا بعلت تشنگی و رطوبت کم، عدم تهویه ی کافی و خشک بودن محیط است. گاهی علت لوله ای شدن برگهای یوکا, وجود حشره ی آفت است. که باید برای از بین بردن آنها از سموم حشره کش مانند سم سوین یا دیازینون استفاده کنید.
چرا برگهای یوکا فیلی قهوهای میشود؟
گاهی این اتفاق چرخه طبیعی عمر یوکا فیلی است، برگهای پیرتر شروع به قهوهای شدن از سمت لبهها میکنند و پس از مدتی میریزند. شما میتوانید از این برگها به عنوان کود یا مالچ برای تقویت گیاه استفاده کنید. اما گاهی دلایل دیگر مانند نور کم، کمبود فضا برای ریشه گیاه و آبدهی نامناسب میتواند باعث قهوهای شدن برگهای یوکا شود.
چرا برگ یوکا فیلی زرد میشود؟
اگر برگهای گیاه یوکا فیلی بیش از حد در معرض نور مستقیم خورشید قرار بگیرند شروع به زرد شدن میکنند. همچنین رطوبت نامناسب خاک میتواند عامل زرد شدن برگهای این گیاه باشد. اصلیترین دلیل زرد شدن برگهای یوکا فیلی آبدهی بیش از حد و پوسیدن ریشههای آن است. این گیاه به آب زیادی نیاز ندارد و آبدهی بیش از حد به آن آسیب میزند.
چرا یوکا فیلی خمیده میشود؟
سه دلیل عمده که باعث خم شدن یوکا فیلی میشود شامل: پوسیدگی ریشه، خشکی و شوک است.
آبدهی بیش از حد باعث متراکم شدن خاک، عدم جریان هوا و در نتیجه پوسیدگی ریشه گیاه میشود. در این زمان گیاه نمیتواند انرژی لازم را از خاک و آبدهی جذب کند و در نهایت خمیده، زرد و دچار ریزش برگ میشود. کم آبی به شکل جالبی نشانههای مشترکی با آبدهی زیادی دارد زیرا گیاه کماکان نمیتواند انرژی لازم را جذب کند که باعث زرد شدن، پژمردگی و خم شدن یوکا فیلی میشود.
شوکهایی که به گیاه وارد میشود مانند شوک انتقال به گلدان یا محیطی تازه و شوکهای گرمایی یا سرمایی میتواند یوکا فیلی را خمیده و کج کند.
آقاوالا نورده –
گیاه بسیار چشمنواز و قشنگیه. ممنون