در حالی که اکثر گیاهان در پایان تابستان به گلدهی خود پایان می دهند، سیکلامن زیبا تازه دست به کار میشود و تا اواسط بهار به گلدهی ادامه می دهد. گل های آن به رنگ های سفید، صورتی و رنگهای مشابه هستند. حتی گاهی برگهای جذاب آن با نوارهای نقرهای رنگ تزئین شدهاند.
این گیاه در زمستان و ایام کریسمس به اوج محبوبیت خود میرسد و با شکوفههای رنگارنگش معادله گیاهان بدون گل را برهم میزند! سیکلامن گیاه کوچکی است و با در نظر گرفتن گلهایش، نهایتا به ارتفاع 20 سانتیمتر میرسد. برای چندهفته به گلدهی ادامه داده و به نگهداری اندکی هم نیاز دارد.
معمولا باغبانان سیکلامن را در گلدان کاشته و در محیط بسته از آنها نگهداری میکنند. سیکلامن با آغاز فصل تابستان به دوره خفتگی خود وارد میشود، اما اگر به درستی از آن نگهداری کنید، در آغاز پاییز مجدد گلدهی را آغاز خواهد کرد.
اینکه گیاه دقیقا چه زمانی وارد دوره خفتگی شود، به شرایط محیطی و نحوه نگهداری شما بستگی دارد. حتی ممکن است بعضی از انواع سیکلامن به طور کامل این دوره را تجربه نکرده و یا خیلی سریع از آن عبور کنند. سیکلامن گیاهی چندساله است.
غُدّه سیکلامن
غده قسمتی است که مواد غذایی مورد نیاز گیاه را در طول دوره استراحت در خود ذخیره میکند و هر سال به اندازه آن اضافه میشود. بعد از دوران استراحت ریشهها از قسمت انتهایی گیاه بیرون زده و رشد میکنند. شکل غده آن در ارقام مختلف متفاوت است اما معمولاً کروی شکل است و برگ های گیاه از غده بیرون می آیند.
زمان گلدهی گیاه سیکلامن
پیش از آموزش طرز و شرایط نگهداری از گل سیکلامن آپارتمانی در تابستان و زمستان، بهتر است کمی در مورد زمان گلدهی در انواع مختلف این گیاهان بپردازیم. به طور کلی اگر محیط نگهداری سیکلامن خوب باشد و نیازهای آن برآورده شود، این گل 2 بار در سال گل می دهد. اما در گونه های مختلف فصل گلدهی متفاوت است. برخی از آن ها تابستانه و پاییزه هستند و برخی دیگر زمستانه و بهاره. درگونه های تابستانه و پاییزه، گل ها در بهار برگ می دهند و گل ها در تابستان گل می دهند و تا پاییز این گلدهی ادامه دارد و در فصل زمستان به خواب می روند.
اما در گونه های زمستانه و بهاره، برگ ها در فصل پاییز در می آیند، گل ها در زمستان نمایان شده و تا پایان بهار به رشد خود ادامه می دهند اما فصل تابستان فصل استراحت آن هاست. بنابراین هنگام آبیاری و کوددهی باید به این زمان گلدهی و استراحت دقت کافی داشته باشید.
خواص گل سیکلامن
گل سیکلامن دارای خواص فراوانی است. از غده ی این گیاه می توان در درمان شکم درد، تسکین کولیک و دندان درد استفاده کرد. همچنین این گیاه به عنوان مسهل قوی شناخته می شود. سیکلامن گیاهی گرم و خشک است. از دیگر خواص سیکلامن می توان به موارد ذیل اشاره کرد:
- مدر
- قاعده آور
- سقط جنین
- افزایش عرق
- پاک کننده ی کبد
- افزایش ترشح شیر
- باز کننده ی مجاری
- موثر در درمان یرقان
- پاد زهر داروهای سمی
- باز کننده ی انسداد مجاری کبد
- ترکیب آب غده ی سیکلامن و سرکه برای جلوگیری از ریزش مو و درمان نقرس موثر است.
عمر گل سیکلامن چقدر است؟
گل سیکلامن در سال 2 بار گل می دهد. گونه زمستانه و بهاره سیکلامن، در پاییز برگ می دهند. گل های آن در زمستان شکوفا می شود و تا پایان بهار به رشد خود ادامه می دهند. اما این گیاه در فصل تابستان استراحت می کند.
نحوه مراقبت و نگهداری از گیاه سیکلامن
چه در دوره استراحت و چه در زمان گلدهی باید از سیکلامن مراقبت ویژه ای کنیم. بسیاری از افرادی که یک گلدان از این گل در خانه دارند از گل ندادن آن و بیماری های مختلف سیکلامن شکایت می کنند. باید بدانیم که درست است که مراقبت از این گل سخت است، اما اگر نحوه و روش نگهداری از گیاه سیکلامن در خانه درست باشد، به موقع گل های آن ظاهر می شود و چند ماه نیز به رشد خود ادامه می دهد.
نور مناسب گیاه سیکلامن
فصل زمستان، زمان رشد فعال این گیاه است. بنابراین در این ماه، سیکلامن را در معرض دریافت نور کافی و غیرمستقیم خورشید قرار دهید. همانطور که گفتیم تابستان زمان خفتگی سیکلامن است وچیزی که نمیتواند تحمل کند یک افتاب شدید ظهرگاهی است که به صورت مستقیم به آن برسد.
پس بهترین فرصت است که آن را در مکانی خنک و سایه نگهداری کنید تا آماده رشد بعدی شود. اتاقی را برای آن انتخاب کنید که تهویه خوبی داشته باشد. در این فصل میتوانید آن را در خارج از خانه و در سایه قرار دهید.
آبیاری گل سیکلامن
وقتی برگها نمایان شدند، یعنی گیاه در دوره رشد فعال خود قرار دارد. هر زمان که حدود 2.5 سانتیمتر رویی خاک خشک شد، گیاه را آبیاری کنید. مواظب باشید که آب را روی برگها و بدنه گیاه نریزید، چون باعث ایجاد پوسیدگی میشود. مثل همیشه، نباید گیاه را غرقاب کنید.
گل های پژمرده و برگهای ضعیف را از گیاه جدا کنید تا بتواند با انرژی بیشتری به پرورش گلهای جدید بپردازد، در واقع با حذف این برگها گیاه را برای جایگزین کردن آنها تشویق میکنید! و در فصل تابستان از برگهای بی نهایت زیبای سبز رنگ آن لذت ببرید!
کمرنگ شدن رنگ گلها، نشانه آغاز خفتگی است. در این زمان باید حدود 2 الی 3 ماه اجازه دهید تا گیاه خشک شود.
گیاه در این ایام رشدی ندارد و در نتیجه به آب و کود هم نیازی نخواهد داشت؛ هر میزان از آب اضافی، در خاک جمع شده و باعث فاسد شدن غده گیاه میشود.
اگر در دوران خفتگی گلدان را در خارج از خانه میگذارید، مکانی امن را برای آن انتخاب کنید که در اثر بارش باران، آبی وارد گلدان نشود. البته منظور این نیست که گیاه نباید آبیاری شود، بلکه میزان آبیاری باید بسیار کاهش پیدا کند. کمی آب برای گیاه ضرر ندارد، اما خیس و مرطوب ماندن خاک چرا. پس گیاه را به میزانی آبیاری کنید که خاک آن هرگز خیس نشود. شاید ماهی یکبار کافی باشد.
دمای مورد نیاز سیکلامن
سیکلامن به هوای خنک و تازه بیشتر از هوای گرم و گرفته علاقه دارد. بنابراین برای فراهم کردن شرایط مناسب برای نگهداری از گل سیکلامن در خانه، به یاد داشته باشید که دما را بین 13 تا 18 درجه سانتی گراد نگه دارید. همچنین باید بدانید دمای زیر صفر باعث یخ زدن پیاز گیاه می شود. پس اگر آن را در حیاط می کارید باید هنگام زمستان آن را به داخل منتقل کنید. اگر تابستان زمان استراحت سیکلامن شماست، به یاد داشته باشید که محیط نگهداری از آن را خنک نگه دارید. چرا که هوای گرم گلدهی آن را در فصل بعد متوقف می کند.
رطوبت مناسب گیاه سیکلامن
همانطور که گفتیم این گل در شهرهای شمالی کشور رشد کرده است. بنابراین شرایط محیطی جهت نگهداری از سیکلامن باید بسیار شبیه به آب و هوای آن مناطق باشد. پس مشخصا به میزان رطوبت بالایی نیاز دارد. هنگام رشد سعی کنید هفته ای دوبار برگ های آن را غبارپاشی کنید. اینکار را هنگام شب انجام دهید تا گلدان زیر آفتاب نباشد و روی برگ ها لکه های سوختگی ایجاد نشود. همچنین می توانید با ریختن سنگ ریزه ها در زیر گلدانی گیاه، برای آن جزیره ایجاد کنید. برای این منظور روی سنگ ریزه ها آب بریزید تا سیکلامن رطوبت مورد نیاز را از ته گلدان جذب کند.
خاک مناسب گل سیکلامن
برای سیکلامن از خاک گلدان ترکیبی ترجیحا با پایه گیاهی (مانند خاک برگ) استفاده کنید. بالاترین نقطه غده گیاه، باید حداقل 3 سانتیمتر از سطح رویی خاک پایینتر باشد.
تهویه گیاه سیکلامن
تهویه هوا برای این گیاه اهمیت بسیاری دارد و در صورت نبود تهویه مناسب مشکلاتی برای این گیاه ایجاد می شود به همین دلیل در گلخانه ها معمولا یک گلدان دیگر در زیر گلدان های سیکلامن قرار می دهند تا گیاه در ارتفاع بالاتری قرار گرفته و تهویه به خوبی صورت گیرد.
تعویض گلدان سیکلامن
سیکلامن باید هر دوسال یکبار به گلدان جدیدی منتقل شود. میتوانید این کار را در تابستان و دوران خفتگی گیاه انجام دهید. آن را به گلدانی کمی بزرگتر منتقل کنید و خاک تازه برایش فراهم کنید:
- گلدان جدید را تا نیمه با خاک تازه مخصوص پر کنید.
- غده گیاه را از گلدان اصلی خارج کرده و خاک قدیمی را به کمک جسمی نرم (مانند برس) از گیاه پاک کنید اما گیاه را نشویید.
- غده را در گلدان جدید قرار دهید، طوری که راس آن حدود 3 ستانتیمتر از لبه گلدان پایینتر باشد. باقی گلدان را نیز با خاک پر کنید.
- تا پایان تابستان، گلدان را در مکانی سایه و خشک نگهداری کنید. در شهریور به آرامی آبیاری گیاه را شروع کنید. به مرور زمان جوانههای زیبا را مشاهده خواهید کرد.
کوددهی و تغذیه گل سیکلامن
زمانی که اکثر برگهای سیکلامن رشد کردند، هر چند هفته یکبار به گیاه کود مایع غلیظ شده بدهید. کود مناسب برای سیکلامن، کود کم نیتروژن است. زمانی که گیاه در دوران خفتگی است، به کود نیازی ندارد.
سمی بودن گیاه سیکلامن
اگرچه سیکلامن بسیار زیبا و دلفریب است، اما بخشهای مختلف گیاه سیکلامن (مخصوصا تنه و ریشهها) حاوی مادهای به نام ساپونین هستند که در صورت خورده شدن میتواند برای انسانها یا حیوانات خطرناک باشد و باعث بروز علائمی مانند آبریزش، اسهال یا استفراغ شود. این علائم در حیوانات بیشتر و خطرناکتر بروز میکند و در انسانها با شدت کمتری بروز میکند. بهتر است این گیاه را از دسترس حیوانات خانگی یا کودکان خود دور نگاه دارید.
روش و شرایط نگهداری پیاز سیکلامن
شیوه و طریقه نگهداری از پیاز گل سیکلامن در منزل متفاوت است. به طور کلی سیکلامن 2 تا 3 ماه بسته به زمان گلدهیش احتیاج به استراحت دارد. در این مدت باید به خوبی از غده و پیاز آن مراقبت کنیم تا در زمان مناسب مجددا گل دهد. بهترین شرایط نگهداری از پیاز سیکلامن، محیطی خنک و تاریک است. این محیط باید دمایی حدود 4 تا 10 درجه سانتی گراد داشته باشد. در این زمان آبیاری و کوددهی نیز باید متوقف شود. تنها باید خاک گیاه را هر از گاهی مرطوب کنید تا پیاز نخشکد. با پایان فصل استراحت گلدان را به محیط پر نوری منتقل کنید، خاک را کاملا مرطوب کنید تا گیاه برای رشد گل ها آماده شود.
چگونگی تکثیر گیاه سیکلامن
تکثیر گل سیکلامن از 3 طریق بذر، غده و برگ امکان پذیر است. در ادامه به نحوه ی تکثیر سیکلامن به هر یک از این روش ها خواهیم پرداخت.
تکثیر گل سیکلامن با بذر
بذرهای جوانه زده ی سیکلامن یک غده ی کوچک با ریشه های باریک و یا برگ بسیار ریز می باشند. که باید آن ها را داخل گلدان های استکانی قرار دهید تا برگ ها بیش تر شده و غده ها رشد کنند. بعد از آن گیاه را باید به گلدان بزرگی انتقال دهید. یکی از روش های تکثیر سیکلامن، کاشت بذر می باشد. بهترین زمان برای کاشت بذر اواخر مرداد و شهریور ماه است.
- بذرهای سیاه رنگ این گیاه را یک روز قبل از کاشت خیس نمایید.
- سپس بذرها را در ظرفی کم عمق و خاکی نرم کشت کنید. بهتر است در حدود نیم سانتی متر بر روی بذرها خاک بریزید.
- روی بذرها را با پارچه بپوشانید و ظرف را در مکانی تاریک و دمای 18 تا 20 درجه ی سانتی گراد قرار دهید.
- بعد از 28 تا 35 روز بذرها جوانه خواهند زد.
- در این مدت خاک باید آبپاشی شود و بذرها در محیطی تاریک باشند.
- بعد از ظاهر شدن جوانه ها آن ها را در محیطی پر نور قرار دهید.
- زمانی که گیاه 2 یا 3 برگ داشت آن را به گلدان مناسبی منتقل کرده و در محیطی خنک و پر نور قرار دهید.
- بعد از اینکه تعداد برگ ها 8 عدد شد آن را در داخل گلدان بزرگ ترین بگذارید.
تکثیر گل سیکلامن با غده
برای تکثیر سیکلامن با غده در فضای باز باید آن را در عمق 15 سانتی متری و در گلدان در عمق 3 سانتی متری قرار دهید. توجه داشته باشید که برآمدگی ژوخه یا انتهای ساقه باید در سطح خاک قرار گیرد. همچنین تا رشد کامل جوانه ها باید خاک را مرطوب نگه داشته و گیاه را در معرض نور غیر مستقیم قرار دهید.
تکثیر گل سیکلامن با برگ
برای تکثیر سیکلامن با برگ باید توجه داشته باشید برگی که برای قلمه انتنخاب می شود شاداب و سالم باشد، برگ را با قیچی یا چاقو به همراه ساقه از گل، با زاویه ی 60 درجه جدا کنید. بهتر است برای جلوگیری از بیماری های قارچی آن را در محلول قارچ کش قرار دهید.
- قلمه را در نور کم و دمای متعادل خانه قرار دهید. تا بعد از 1 تا 2 هفته بر روی بخش جدا شده، کالوس یا بافت پنبه ای ایجاد شود.
- حال قلمه را در خاک مخصوص قلمه (ترکیبی از خاک کوکوپیت و پرلیت) در گلدان مناسبی که خیلی بزرگ نباشد قرار دهید باید یک سوم قلمه را درون خاک قرار دهید، و آن را در مکانی بگذارید که نور مستقیم به آن نتابد، توجه داشته باشید تا زمان ریشه زدن گیاه باید خاک را مرطوب نگه دارید.
بیماری ها و مشکلات مربوط به نگهداری گل سیکلمه
شناخت علت و بررسی راه های درمان مشکلات و بیماری های گل سیکلامن امری مشکل برای کسانی شده است که از این گیاه در ساختمان مراقبت می کنند. چرا که سیکلامن جزء گیاهان حساس است و به نسبت سایر گل های آپارتمانی، نگهداری از آن نیز سخت است. از آنجایی که هنگام مراقبت و تکثیر سیکلامن مهم است که علت زرد و خشک شدن برگ های سیکلامن و راه های درمان آفات و بیماری های قارچی، ریزش، پژمردگی و گل ندادن آن را بدانیم.
دلیل زرد شدن برگ های سیکلامن
اگر می خواهید بدانید علت زرد شدن برگ های گل سیکلامن چیست باید ابتدا بدانید این گیاه به خاکی نیاز دارد که پی اچ آن کمتر از 7 باشد. علاوه بر این نور مستقیم خورشید همراه با خشک نگه داشتن خاک در مدت زمان طولانی باعث بیماری های مختلف گل سیکلامن از جمله زرد شدن برگ ها می شود. البته کمبود مواد غذایی نیز مانند، پی اچ بالای خاک و آفتاب زیاد و آبیاری کم باعث بروز این مشکل می شود.
ریزش برگ سیکلامن
ریزش برگ ها در زمان استراحت گل امری طبیعی است. اما این ریزش اگر در زمان گلدهی باشد نشان از بیماری های گل سیکلامن است. دلیل آن نیز هوای بسیار گرم یا بسیار سرد، میزان کود زیاد و آبیاری کم است. بهتر است دمای اتاق را برای سیکلامن بین 13 تا 18 درجه نگه دارید و از کودهای شیمیایی رقیق برای آن استفاده کنید.
علت خشک شدن و سوختن برگ های گل سیکلامن
سیکلامن از نور خورشید مستقیم خوشش نمی آید. بنابراین علاوه بر اینکه در زمان استراحت باید در جای کم نورتر قرار بگیرد، در فصل گلدهی نیز باید نور غیر مستقیم خورشید دریافت کند. چرا که باعث بیماری های مختلف گل سیکلامن می شود. البته بروز برخی از آفات گیاهی سیکلامن نیز باعث به وجود آمدن این مشکل می شوند.
ریزش جوانه گل
این مشکل می تواند در اثر عواملی چون دمای بالا، نور کم، آب کم و کود بیش از اندازه ایجاد شود. ابتدا شرایط را بررسی کرده و سپس به رفع مشکل اقدام کنید.
علت پژمردگی گل سیکلامن
یکی از علت های پژمردگی گیاه سیکلامن وجود نمک در خاک است. به این معنی که خاک گیاه از ابتدا شور بوده است یا با مرور زمان و بی کیفیت بودن آب و جمع شدن املاح در خاک خاک شور شده است. البته دمای بالای هوا و کم بودن اکسیژن و تاریک بودن محیط در زمان گلدهی، باعث بروز این سری از مشکلات و بیماری های گل سیکلامن می شوند.
بیماری های لکه سفید روی برگ گل سیکلامن
بروز لکه های سفید روی برگ های سیکلامن نیز یکی دیگر از مشکلات این گل است. به طور کلی ریختن آب روی برگ های این گل، زمانی که زیر نور خورشید هستند باعث بروز بیماری های لکه برگی گل سیکلامن می شود. اگر این لکه ها سفید باشند باید بدانید آبی که روی برگ ها ریخته است آهک بالایی داشته است و این مشکل را به وجود آورده است.
علت بیماری های پوسیدگی طوقه گل سیکلامن
پوسیدگی طوقه این گیاه به دلیل بالا بودن رطوبت و میزان آبیاری زیاد است. این مشکل در روزهای سرد سال بیشتر رخ می دهد. آبیاری زیاد برای این گل چندان مناسب نیست و باعث بروز بیماری های مختلف گل سیکلامن می شود. به طور کل پیاز سیکلامن آب بسیار زیادی درون خود ذخیره می کند. بنابراین پیش از آبیاری باید یک بند انگشت خود را در خاک فرو کنید و اگر خشک بود به آن آب بدهید.
تاخیر گلدهی
یکی دیگر از بیماری های گل سیکلامن، توقف گلدهی آن است. گل ندادن گیاه در فصل گلدهی به عوامل مختلفی بستگی دارد. ممکن است در فصل خواب گیاه، به خوبی از آن مراقبت نکرده باشیم یا در فصل گلدهی به میزان کم یا زیادی از کودهای گلدهی برای آن استفاده کرده باشیم. گرم و سرد بودن هوا و نور ناکافی نیز از دلایل بروز این مشکلات است.
طویل شدن دم برگ و دم گل
بلند شدن بیش از حد دمبرگ یا دم گل، یکی دیگر از مشکلات رایج گیاه سیکلامن است. هوای بیش از حد ساختمان یکی از دلایل بروز این مشکل است. کمبود مواد مغذی در زمان گلدهی گیاه نیز از دیگر دلایل آن محسوب می شود. محیط کم نور و دریافت نکردن نور مناسب خورشید نیز از نیازهایی است که اگر نادیده گرفته شود باعث بروز این بیماری می شود.
بیماری های کوچک شدن گل های سیکلامن
زمانی پیش می آید که گل ها یا برگ های گیاه، کوچک می مانند و رشد نمی کنند. این سری از بیماری های گل سیکلامن بیشتر به دلیل دمای بالای محیط اتفاق می افتد. همچنین ممکن است سیکلامن کمبود اکسیژن نیز داشته باشد. علاوه بر این افراط در استفاده از کودهای شیمیایی نیز علت بروز این مشکل در گلدان سیکلامن است.
بیماری های قارچی گل سیکلامن و قهوه ای شدن ساقه و برگ
بیماری های قارچی که در اثر رطوبت بالا و آبیاری زیاد به وجود می آید، در سیکلامن بسیار کم هستند. اما علائم این نوع از بیماری های گل سیکلامن، قهوه ای شدن برگ و ساقه گیاه است. برای درمان آن نیز باید از انواع قارچ کش های گیاهان استفاده کرد. یکی از این قارچ کش ها، مانکوزب است.
آفات گیاهی گل سیکلامن
آفات گیاهی همیشه یکی از مشکلات رایج و آزار دهنده در گلدان هایی است که افراد در خانه از آن ها مراقبت می کنند. این حشرات که معمولا بسیار ریز هستند، از ساقه، برگ و ریشه گیاه تغذیه می کنند و علاوه بر صدمه به آن ها به صورت مستقیم، با تغذیه از مواد مغذی گیاه، باعث ضعیف شدن، عدم رشد و تغییرات ظاهری گیاهان می شوند. آفات گیاهی رایج در گلدان سیکلامن عبارتند از:
- کنه ها که باعث ضعیف و سیاه شدن ساقه های گل و پژمرده و چروک شدن برگ های سیکلامن می شوند.
- تریپس ها که باعث ضعیف شدن و تغییر رنگ و شکل برگ ها می شوند.
- نماتدهای که به ریشه حمله می کنند و باعث ریز شدن گل و برگ ها، عدم رشد آن ها و مرگ تدریجی گیاه می شوند.
برای درمان مناسب برای این سری از بیماری های گل سیکلامن، ابتدا باید گلدان آفت زده را از سایر گلدان ها جدام کنیم. پس از آن بخش هایی از گیاه را که به آفت مبتلا شده است را در صورت آسیب دیدگی شدید جدا کنیم و بقایای آفات را از گیاه با استفاده از محلول های آب و الکل و آب و محلول های شیمیایی پاک کنیم. پس از آن باید گیاه را سمپاشی کنیم. برای این کار می توانیم از حشره کش های مخصوص گیاهان استفاده کنیم.
کنه سیکلامن
باعث پیچیدگی برگ ها وگل ها می شود. کنترل این آفت بسیار دشوار است بنابراین هنگام خرید نشاء باید با دقت از لحاظ هرگونه آلودگی بررسی شوند.
تریپس
لکه هایی در سطح زیرین برگ ها ایجاد می کند. برگ های آلوده را سریعا جدا کنید و در صورت نیاز تعویض گلدان صورت گیرد.
نماتد ریشه
باعث ایجاد گال های کوچکی در ریشه می شود که به این محصول صدمه می زند. گیاهان مبتلا باید حذف و خاک و گلدان ها باید گندزدایی شوند.
قهوه ای شدن ژوخه
بیماری ویژه سیکلامن است که درنتیجه آن لکه های قهوه ای و قرمز- قهوه ای روی زیرلپه ظاهر می شوند و در اثر آن رشد قسمتی از برگ ها متوقف شده، سطح برگ ها در دو طبقه قرار می گیرند. پس از آلودگی کنترل و درمان آن مشکل است. بنابر این پیش از بروز آن باید خاک و گلدان گندزدایی شوند.
نقد و بررسیها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.