گیاه بنت قنسول همراه گلدان فلزی قرمز

از گیاه بنت قنسول برای دکوراسیون در منزل، دفتر کار و… استفاده می‌شود. این گیاه خواص بسیاری داشته و حتی در مواد غذایی و دارویی هم از آن استفاده می‌کنند.

گیاه بنت قنسول یا Poinsettia و Flower Of Christmas با نام علمی Euphorbia Pulcherrima از خانواده افوربیا و بومی کشور مکزیک است. این گیاه بسیار زیبا از زمان های گذشته تا کنون به خصوص در زمان کریسمس بسیار پرطرفدار است و از نظر تجاری بسیار حائز اهمیت است.

برگ های گیاه بنت قنسول بیضی شکل در رنگ بندی متنوع با لبه های صاف یا کمی دالبر دار است و گل‌های سفید رنگ آن بیش از دو تا شش ماه دوام می‌آورند و  فاقد ارزش زینتی هستند. بسیاری از مردم برگهای قرمز رنگ این گیاه را با گلهای آن اشتباه می‌گیرند اما در واقع گلهای بنت قنسول بسیار کوچک است و زیبایی چشمگیری ندارد.

این گیاه زمستان گل است و از اوایل مهرماه شروع به تغییر رنگ برگهای خود می‌کند. بنت قنسول در ایران به گل یلدا معروف است و گزینه مناسبی برای هدیه دادن در فصل های پاییز و زمستان محسوب می‌شود. این گل در دکوراسیون منازل، محل کار، کلیسا و … کاربرد زیادی دارد و به خصوص در زمان کریسمس و شب یلدا بسیار پرفروش است. این گیاه علاوه بر زیبایی، از خواص دارویی هم برخوردار است و در درمان تب و صنعت رنگرزی کاربرد دارد.

 

افسانه پیدایش گیاه بنت قنسول

پیدایش این گیاه داستان های متفاوتی دارد، یکی از قدیمی ترین آن ها مربوط به افسانه ای است که به قرن 16 میلادی باز می‌گردد. طبق این افسانه یک دختر فقیر به نام ماریا که در تنگدستی علاقه زیادی به هدیه دادن به حضرت مسیح داشت، در شب کریسمس به واسطه الهام فرشته ها، گیاهان هرز کنار جاده را به عنوان هدیه به حضرت مسیح در جلوی محراب کلیسا قرار می‌دهد و دراثر یک معجزه، گلهای قرمز از میان این گیاهان رشد کرده و رنگ برگها به رنگ قرمز تبدیل می‌شوند. بعد از آن مردم مکزیک با خرید بنت قنسول و استفاده از آن در تزیینات کریسمس، این روز را جشن می‌گیرند و امروزه این گیاه به گل کریسمس معروف است. در کشور آمریکا روز 12 دسامبر، ” روز ملی بنت قنسول ” نامگذاری شده است.

امروزه گل بنت قنسول، در مکزیک و گواتمالا به عنوان گل کریسمس و در اسپانیا به نام گل عید پاک شناخته می‌شود. این گل زیبا در شیلی و پرو به نام تاج کوههای آند نامگذاری شده و در ترکیه نیز به دلیل علاقه آتاتورک به این گل، آن را آتاتورک می‌نامند.

نام این گیاه در زبان های مختلف متفاوت است و در زبان انگلیسی از نام “رابرت پوینست”، اولین سفیر آمریکا در مکزیک گرفته شده چراکه او نخستین کسی بود که این گیاه را در سال 1825 میلادی به آمریکا برد. در زبان عربی نیز به این گیاه “بنت القنسل” می‌گویند که به معنای دختر کنسول است و اشاره به همان کنسولگری آمریکا در مکزیک دارد.

 

 

شرایط نگهداری بنت قنسول

نور مورد نیاز گل بنت قنسول

گیاه بنت قنسول به نور زیاد علاقه دارد اما روز کوتاه است یعنی زمانی که ساعات روز از شب کوتاه تر باشد، شروع به گلدهی می کند و این شرایط به طور معمول در فصل پاییز و زمستان اتفاق می‌افتد. نور این گیاه باید غیر مستقیم باشد . دقت کنید که نور مستقیم به گیاه آسیب وارد می‌کند. پنجره های جنوبی و نورگیر ها بهترین مکان برای قرار دادن این گیاه هستند. سبز شدن برگ ها نشان دهنده کمبود نور مورد نیاز گیاه است.

 

آبیاری گیاه کریسمس

جهت آبیاری گیاه، اجازه دهید رویه خاک تماما خشک شود و سپس اقدام به آبیاری کنید و باید بدانید که آبیاری بیش از اندازه منجر به ریزش برگ ها و پوسیدگی گیاه می‌شود. برای آبیاری از آب جوشیده سرد شده استفاده کنید.

 

دمای مناسب گیاه بنت قنسول

بنت قنسول دوستدار هوای خنک است و بهترین دما برای گل بنت قنسول، دمای بین 15 الی 25 درجه سانتی گراد است و دمای مناسب برای آن در طول روز 19.5 الی 21 درجه سانتیگراد و در طول شب 15.5 الی 16.5 درجه سانتیگراد است. توجه داشته باشید که دمای محل نگهداری این گیاه به زیر 10 درجه نرسد و هر مقدار که دما از 22 درجه گرم تر شود عمر گل های این گیاه نیز کمتر می‌شود. گلدان را به دور از جریان مستقیم هوای گرم یا سرد مانند کولر، بخاری و رادیاتور نگهدارید.

 

رطوبت مورد نیاز گیاه بنت قنسول

گیاه بنت قنسول دوستار رطوبت است و برای تامین رطوبت آن می‌توانید از روش های مختلف مانند قرار دادن یک ظرف آب در کنار گیاه و یا درست کردن جزیره استفاده کنید.

 

خاک مناسب گل کریسمس

بنت قنسول به خاک سبک با زهکشی بالا نیاز دارد و ترکیبی از پیت ماس، خاک باغچه، کمپوست و ماسه با نسبت های مساوی یا خاک و کود آماده برای آن مناسب است.

 

کوددهی گیاه بنت قنسول

برای رشد بهتر گیاه بنت قنسول بهتر است از تقویت کننده مخصوص گیاهان استفاده کنید اما به این نکته توجه داشته باشید که هنگامی‮ که گیاه در مرحله شکوفه دادن است، کود دادن به آن به هیچ وجه توصیه نمی‮‌شود. برای کوددهی به این گیاه از یک تقویت کننده گیاهان آپارتمانی استفاده کنید و هر دو هفته یک بار و یا 1 بار در ماه در بهار و تابستان گیاهتان را تقویت کنید.

 

 

گلدهی بنت قنسول

بنت قنسول گیاه حساسی است ولی اگر شرایط نگهداری آن در حالت ایده آل فراهم شود، از اواخرتابستان شروع به گل دهی و قرمز شدن برگ ها می‌کند و از اردیبهشت ماه به دلیل گرم شدن هوا رنگ برگ های آن به سبز متمایل می‌شود .

 

هرس گل بنت قنسول

بنت قنسول (هم نوع گلدانی و هم کاشته شده در خاک) باید سالی دو بار هرس شود. اولین هرس در بهار و هرس دوم نیز در آخر تابستان. برای نخستین هرس در بهار، تمام برگ‌ها را از گیاه جدا کنید و شاخه‌ها را طوری کوتاه کنید که فقط 22 الی 10 سانتی‌متر از آن‌ها باقی بماند. این هرس برای بنت قنسول‌های کوچک نیز صادق است اما با توجه به اینکه اندازه کوچک‌تری دارند، طبیعتا باید آن‌ها را تا نزدیکی سطح خاک آن‌ها کوتاه کنید. شاید انجام این کار برای عده‌ای نگران کننده باشد، اما باور کنید که در طول نگهداری گل بنت قنسول این بهترین لطف در حق آن است. علاوه‌براین یادتان باشد که اگر می‌خواهید گلدان آن را عوض کنید، همین موقع باید این کار را انجام دهید.

وقتی گیاه شروع به رشد و جوانه زنی کرد (اواسط اردیبهشت)، موقع خوبی است که آن را با کود تقویت کنید. بعد از گذر از بهار در اواخر تابستان، همه ساقه‌ها را هرس کنید، طوری که فقط 3 الی 4 برگ روی آن‌ها باقی بماند. این کار، گیاه را برای شکوفه زدن آماده می‌کند.

در طول هرس کردن بنت قنسول توجه کنید که این گیاه دارای شیره سمی است که در تماس با پوست، در بعضی از افراد التهاب ایجاد می‌کند. بنابراین برای جلوگیری از بروز ناگهانی التهاب حتما هنگام هرس کردن بنت قنسول خود دستکش بپوشید.

 

تعویض گلدان گل کریسمس

اگر می‌خواهید گیاه را برای سال بعد هم نگه‌دارید، طبق دستوری که در بالا دادیم به عوض کردن گلدان یا تعویض خاک نیاز دارد.

 

آیا گیاه بنت قنسول سمی است؟

بنت قنسول جز گیاهان سمی به‌شمار رفته و خورده شدن آن توسط انسان یا حیوانات خانگی می‌تواند باعث ایجاد ناراحتی در معده شود. علاوه‌براین نکته‌ای که درباره این گیاه باید بدانید و در طول نگهداری از گل بنت قنسول مواظب آن باشید، ایجاد التهابات پوستی در اثر تماس مستقیم است؛ گیاهان خانواده یوفوریا که بنت قنسول هم شامل آن می‌شود در هنگام شکستن شیره‌ای ترشح می‌کنند که بیشتر آدم‌ها نسبت به این شیره حساسیت دارند و در صورت تماس با پوست‌شان باعث ایجاد جوش‌های پوستی می‌شود. ازاین‌رو حتما به این موضوع توجه داشته و حتما در مواقعی که با گیاه تماس دارید، به‌خصوص موقع هرس کردن، از دستکش استفاده کنید.

 

 

تکثیر گیاه بنت قنسول

تکثیر گیاه بنت قنسول معمولا از طریق روش قلمه زدن انجام می شود که کار دشواری نیست.

روش قلمه زدن بنت قنسول

رایج ترین روش تکثیر گل کریسمس ، قلمه زدن آن می باشد. این روش بسیار ساده و اغلب اوقات موفقیت آمیز است. زمان مناسب برای قلمه زدن گل کریسمس یا همان بنت قنسول از اوایل بهار تا اواخر تابستان می باشد.

گام اول

برای شروع کار ابتدا یک گلدان با سایز مناسب انتخاب کنید و دقت کنید که بزرگ بودن بیش از اندازه گلدان موجب کند شدن رشد قلمه ها می شود. انتهای گلدان را با سنگ های درشت، پوکه و یا تکه های شکسته گلدان پر کنید تا آب بتواند به راحتی از انتهای گلدان عبور کند و باتلاقی نشود.

گام دوم

بنت قنسول به خاک سبک با زهکشی بالا نیاز دارد و گیاهی رطوبت دوست است بنابراین مخلوطی از پیت ماس و پرلیت و یا کمپوست و پرلیت برای کاشت قلمه ها مناسب است چون همانطور که میدانید دانه های پرلیت رطوبت را جذب کرده و داخل خود نگه میدارند و این ویژگی در تامین رطوبت مورد نیاز گیاه موثر است.

گام سوم

گلدان را از خاک مناسبی که تهیه کردیه اید، پر کنید و سطح آن را کمی با انگشتانتان فشرده کنید.

گام چهارم

باید قلمه ها را از گیاه اصلی جدا کنید و توجه داشته باشید که قلمه بنت قنسول باید طولی حدود 10 الی 15 سانتیمتر داشته باشد. بهتر است قلمه ها را از قسمت های چوبی و قدیمی گیاه انتخاب کنید.

گام پنجم

برای جدا کردن قلمه ها از یک قیچی یا چاقوی تیز و تمیز کمک بگیرید و آن را ضدعفونی کنید تا گیاه به بیماری مبتلا نشود. بهتر است قلمه ها را به صورت مستقیم برش دهید. هنگام جداسازی قلمه ها شیرابه سفیدی از گیاه جاری می شود که برای متوقف کردن آن میتوانید قلمه را در زغال چوب ساییده شده و یا ماسه نرم فرو کنید.

گام ششم

برگ های اضافه را قطع کنید تا گیاه بتواند بیشتر انرژی خود را صرف ریشه زایی کند. برای اینکار می توانید تمامی برگ ها را حذف کنید و یا 2 الی 3 برگ کوچک را بر روی قلمه ها باقی بگذارید. برای اطمینان از ریشه دادن قلمه ها بهتر است انتهای آن را درون هورمون ریشه زایی فرو ببرید تا شانس موفقیتتان بیشتر شود.

گام هفتم

قلمه ها را داخل بستر کاشت فرو کنید به صورتی که حداقل یک بند از آن ها داخل خاک باشد. این کار را ادامه دهید و حدود 6 الی7 قلماه را در گلدان بکارید.

گام هشتم

قلمه ها را آبیاری کنید و سطح خاک را همواره مرطوب نگه دارید.

گام نهم

برای رشد بهتر قلمه ها، با کشیدن پلاستیک بر روی آن ها برایشان شرایط گلخانه ای فراهم کنید. به این صورت که از چند تکه چوب کمک بگیرید و از آنها به عنوان پایه استفاده کنید و مانند تصویر یک کیسه پلاستیکی شفاف بر روی قلمه ها بکشید. دقت کنید که حتما چند سوراخ بر روی پلاستیک ایجاد کنید تا هوا رد و بدل شود و تهویه صورت گیرد.

توصیه های تکثیر گیاه بنت قنسول

• زمان لازم برای ریشه‌دار شدن قلمه‌ها بین 5 تا 7 هفته است.
• قلمه ها را در زیر نور غیر مستقیم آفتاب قرار دهید.
• بعد از ریشه زایی قلمه ها و دادن برگ جدید می توانید قلمه ها را در گلدانی جدید بکارید.
• دقت کنید که گلدانی که برای این کار انتخاب میکنید زیاد بزرگ نباشد تا گیاه بتواند سریعتر رشد کند.

 

بیماری ها و درمان گیاه بنت قنسول

در ادامه به علت بیماری و مشکلات مانند: علت پژمرده شدن گل کریسمس ، آفت گل کریسمس ، علت زرد شدن برگهای گل کریسمس ، علت ریزش برگ گل کریسمس ، شته گل کریسمس و … و راه های درمان آن می پردازیم:

 

علت ریزش برگ های بنت قنسول

این مشکل می تواند به دلیل کم بودن ازت موجود در خاک ، ضعف ریشه ، استفاده بیش از اندازه از کود های شیمیایی ، آبیاری بیش از حد و بیماری های ریشه ایجاد شود، ابتدا علت را شناسایی و سپس به رفع آن اقدام کنید.

ریزش برگ های سبز و سالم می تواند به علت جا به جایی گلدان گیاه، تعویض گلدان، خیس شدن برگ ها در زمان آبیاری، تشنگی گیاه و یا کمبود ازت خاک باشد.

 

علت خشک شدن گیاه از پایین

علت خشک شدن گیاه به این صورت پوسیدن ساقه و ریشه های گیاه از پایین است که به دلیل آبیاری بیش از اندازه و یا نبود تهویه و زهکش مناسب در خاک گیاه ایجاد می شود. در صورت بروز این مشکل احتمال مرگ گیاه وجود دارد. گیاه را از گلدان خارج کنید، قسمت های پوسیده ریشه و گیاه را حذف کنید و باقیمانده آن را در خاک و گلدان جدید بکارید و به آن قارچکش بزنید.

 

علت ریزش برگ گل کریسمس از پایین

مشکل از آبیاری غلط و یا کم است. توجه داشته باشید که سوراخ های انتهایی گلدان باز باشند تا آب به راحتی از گلدان خارج شود و خاک نیز از زهکشی خوبی برخوردار باشد. برای آبیاری نیز توجه کنید که آب را بر روی برگ ها نریزید زیرا موجب ایجاد لک بر روی برگ ها می شود و ریزش آن ها میشود. حتما قبل از آبیاری آب را به مدت 24 الی 48 ساعت در جایی ساکن قرار دهید تا کلر آن بپرد و حتما دقت کنید که به اندازه ی کافی به این گیاه آب دهید چراکه تقریبا به آب زیادی احتیاج دارد.

 

علت پژمرده شدن گل کریسمس

گرمای بیش از اندازه و تشنگی گیاه و همین طور آبیاری بیش از حد می تواند از علت های بروز این مشکل باشد ، علت را ریشه یابی و سپس به رفع آن اقدام کنید. کمبود رطوبت نیز این مشکل را ایجاد میکند و برای رفع آن می توانید از روش های تامین رطوبت کمک بگیرید.

 

علت سوختگی کنار برگ ها

این مشکل به دلایل مختلفی مانند: کمبود کلسیم استفاده از کودهای دارای آمونیوم  و تابش آفتاب سوزان در فصل تابستان میتواند ایجاد شود.

 

علت تاخیر در گلدهی بنت قنسول

کاهش درجه حرارت محیط و یا کوتاه نبودن ساعات روشنایی برای گیاه می تواند موجب ایجاد این مشکل برای گیاه شود. دقت کنید که این گیاه روز کوتاه است و برای گلدهی باید شرایط نگهداری مناسبی را برای آن فراهم کنید.

 

دلیل رشد بیش از حد گیاه و کم پشت شدن آن

استفاده بیش از اندازه از کود شکری و یا ازت یا گرفتن قلمه در فصل بهار و تابستان این مشکل را ایجاد می کند. بهتر است گیاه را در زمان های مناسب هرس کنید تا از بد شکل شدن آن جلوگیری کنید، همچنین قسمت های هرس شده را می توانید در گلدان جدید قلمه بزنید.

 

علت زرد شدن برگهای گل کریسمس از قسمت پایینی

زیاد بودن آبیاری احتمالا دلیل ایجاد این عارضه است، آبیاری را کاهش دهید و زمانی که سطح خاک 2 الی 3 سانتیمتر خشک شد، گیاه را آبیاری کنید.

 

علت از بین رفتن رنگ برگ ها و سبز شدن آنها

بوجود آمدن این عارضه به دلیل پایان یافتن دوره گلدهی این گیاه می باشد و باید تا دوره بعدی گلدهی گیاه و کوتاه شدن روزها صبر کنید. کمبودن نور مورد نیاز گیاه نیز می تواند منجر به سبز شدن برگ ها شود.

 

علت کم شدن رشد گیاه

کند شدن رشد گیاه و کوچک شدن برگ ها و جوانه‌های جدید به دلیل کمبود مواد مغذی خاک است که برای رفع این مشکل میتوانید خاک های سطحی گیاه را با خاک جدید جایگزین کنید و یا آن را ماهی یکبار با کود کامل تغذیه کنید.

 

علت پیچ خوردگی برگ های بنت قنسول

تجمع آمونیوم در برگ های گیاه موجب پیچ خوردگی برگ های پایین و ایجاد نوار زرد رنگ بر روی برگ ها آن میشود که در شرایط سرما و رطوبت زیاد آسیب جدی به گیاه میرساند. در استفاده از کودهای نیتروژن دار دقت لازم را به عمل آورید.

 

آفت های گل بنت قنسول

شته گل کریسمس

در صورتی که این مشکل در هر کدام از گیاهانتان مشاهده کردید، به سرعت آن را از بقیه دور کنید تا بقیه دچار مشکل نشوند. به دلیل خطراتی که در استفاده از سموم وجود دارد، بهتر است ابتدا روش های کم خطر را امتحان کنید. ابتدا چند قطره مایع ظرفشویی را در یک لیتر آب حل کنید به صورتی کف نکند، سپس بر روی شاخ و برگ گیاه اسپری کنید و یا از پیف پاف استفاده کنید و آن را با فاصله 40 سانتیمتر بر روی برگ ها و شاخه ها و خاک گیاه اسپری کنید.

در صورت زیاد بودن حشرات باید از سم استفاده کنید که توصیه می شود تا جای ممکن از سموم غیر شیمیایی و ارگانیک مانند پالیزین وتند اکسیر استفاده کنید.

 

شپشک آردآلود

شپشک آرد آلود منجر به ایجاد زخم های پنبه ای شکل بر روی برگ ها گیاه می شود. این حشرات موذی از شیره گیاه تغذیه میکنند و منجر به زرد شدن گیاه و نابودی آم میشوند. حشرات را با دستمال یا پنبه تمیز آغشته به آب و صابون از روی برگ ها و ساقه گیاه حذف کنید و سپس با سموم حره کش نفوذی گیاه را سمپاشی کنید.

 

کپک خاکستری

کپک خاکستری که بر روی بنت قنسول ایجاد می شود، نوعی قارچ است. برای رفع این مشکل قسمت های آلوده را حذف کنید و گیاه را در خاک و گلدان جدید و تمیز بکارید، سپس برای اطمینان از سلامت گیاه با قارچ کش آن را سمپاشی کنید