بهترین زمان برای کاشت درختچه گل کاملیا فصل بهار و مناسبترین روش تکثیر، از طریق قلمه است. آب و هوای معتدل و مرطوب و کنارههای پنجره نیز از مناسبترین مکانها برای کاشت کاملیا گل رزی است. گل کاملیا از نظر شکل ظاهری شبیه به گل رز می باشد.
مشخصات گل کاملیا
گل کاملیا درختچه ای زینتی و همیشه سبز بومی آسیایی شرقی است. گل های کاملیا بزرگ و شبیه گل رز اند. آنچه گل کاملیا را متنوع کرده اندازه گل ها و طیف رنگ های آن است. این گل ها به تنهایی یا به صورت جفت در امتداد و مخصوصا در انتهای شاخه ها ایجاد می شوند.
رنگ گلها متنوع و به رنگهای سفید، صورتی، قرمز است و رنگ زرد نیز در گونههای بومی چین و ویتنام نیز وجود دارد. از بذر برخی از گونه های کاملیا مانند C.oleifera و C.japonica نوعی روغن به نام روغن چای تهیه میشود که طعمی شیرین دارد و در آسیای جنوب شرقی میلیونها نفر در آشپزی به عنوان روغن از آن استفاده میکنند.
گل کاملیا درختچه ای کوچک معمولا بین 1.5 تا 6 متر بلند می شود، اما گاهی تا 11 متر هم می رسد. شاخه های جوان قهوه ای متمایل به ارغوانی هستند که با افزایش سن مایل به خاکستری و قهوه ای می شوند. برگها متناوب چرمی سبز تیره معمولا 5 تا 11 سانتی متر طول و 2.5 تا 6 سانتی متر عرض دارند با ساقه (دمبرگ) حدود 5 تا 10 میلیمتر و دارای حاشیه بسیار ریز دندانه دار می باشند. میوه آن شبیه کپسول با سه محفظه (locules)، هر کدام با یک یا دو دانه درشت قهوه ای با قطر 1 تا 2 سانتی متر می باشد.
خاصیت گل کاملیا
- صرف آن برای درمان تب، آبسه و حالت تهوع موثر است.
- روغن این گل برای برطرف کردن خشکی لب، گزیدگی حشرات، اگزما و زخم بستر مفید است.
- مالیدن روغن آن به گوش، گوش درد را برطرف می کند.
- خوردن آن ناراحتی های قاعدگی را برطرف می کند.
- کاملیا تصفیه کننده کبد و کیسه صفرا است.
خاصیت چای گل کاملیا
- دارای خواص ضد التهابی و ضد باکتری است
- سیستم ایمنی بدن را فعال می کند.
- تولید کلاژن را تحریک می کند.
- استفاده از آن به عنوان دهان شویه گلودرد و دهان را تسکین می دهد.
- این گیاه ناراحتی گوارشی را برطرف می کند.
- برای تسکین ناراحتی های پوستی ناشی از آفتاب سوختگی مفید است.
انواع گل کاملیا
با بیش از 40000 رقم ثبت شده گل کاملیا ، گونه هایی وجود دارد که تقریباً برای هر مکان باغ و آب و هوایی مناسب هستند و ارقامی نیز در طیف وسیعی از اندازه ها ، شکل ها و رنگ های گل وجود دارد. برخی از انواع به سرعت به درختان کوچک با ساقه های محکم تبدیل می شوند. انواع دیگر کاملیا که رشد کمتری دارند ، به صورت قائم یا گسترش یافته ، دارای عادات رشد متراکم هستند. طیف گسترده ای از گل کاملیا نیز وجود دارد که عادت های رشد آنها در بین این دوحالت است.
- گل کاملیا کریستال
- گل کاملیا هلندی
- گل کاملیا قرمز
- گل کاملیا گل رزی
شرایط نگهداری گل کاملیا
میزان آبیاری درختچه گل کاملیا
به آب کافی نیاز دارد و خشکی را تحمل نمیکند بخصوص اگر در برخی مواقع روز نور مستقیم آفتاب به آن بتابد باید آبیاری آن را با دقت بیشتری انجام داد. در بهار و پاییز هفته ای دوبار و در تابستان هفته ای یکبار گیاه را آبیاری نمائيد تا جایی که امکان دارد از آب بدون املاح بخصوص بدون کلسیم برای این گیاه استفاده کنید. آب شهری معمولی را میتوان برای یک یا دو ماه استفاده کرد و ادامه مصرف آن به دلیل گچی کردن بستر کاشت میتواند مشکلاتی را برای این گیاه ایجاد کند همانند زرد شدن برگها، باز نشدن گلها و همچنین ریزش غنچه های گل.
خشکی کشیدن این گیاه بخصوص در اواخر تابستان یعنی زمانی که غنچه های گل در حال شکل گیری هستند میتواند منجر به کاهش شدید گل دهی این گیاه در سال آینده شود. همچنین اگر بستر کاشت خیس و غرقابی شود به ریشه ها آسیب خواهد رسید و منجر به زرد شدن و ریزش برگها و در نهایت از بین رفتن گیاه خواهد شد.
برای آنکه بدانید زمان آبیاری گلدان فرا رسیده است یا خیر وضعیت سطح بستر گلدان را بررسی کنید. سطح بستر را با دست کنار بزنید اگر زیر آن تا حدودی خشک شده است گلدان را آب دهید اما اگر هنوز رطوبت را دارد آبیاری را به تعویق بیندازید. توجه داشته باشید که آبیاری نامناسب این گیاه یکی از دلایل ریزش گلها است.
نور مناسب درختچه گل کاملیا
گل کاملیا ژاپنی به محیطی روشن نیاز دارد اما اینکه به چه میزان از نور مستقیم آفتاب بهرهمند شود بستگی به میزان رطوبت هوا و بستر کاشت دارد. همچنین ارقام با گلهای قرمز نور آفتاب را بیش از ارقام با گلهای صورتی و سفید تحمل میکنند. کاملیا در مکانی که هوا از میزان رطوبت مناسب برخوردار باشد در مقایسه با مکانی که هوا خشک و گرم است نور مستقیم آفتاب را بهتر تحمل میکند. اما تابش نور مستقیم به همراه خشکی هوا منجر به بروز لکه های قهوهای و سوخته بر روی برگ سار و گلها خواهد شد. بنابراین هر مقدار که هوا گرمتر و خشک تر باشد باید این گیاه را از تابش مستقیم نور آفتاب محافظت کرد و همچنین در آبیاری آن دقت بیشتری به خرج داد. همچنین مکان کم نور موجب افزایش فاصله بین برگها و گل دهی ضعیف و یا عدم گل دهی میشود.
دما مناسب درختچه گل کاملیا
دمای مورد نیاز گل کاملیا بسته به نوع رقم این گیاه متفاوت است. کاملیا دما را از نزدیکی صفر تا حدود 30 درجه سانتیگراد تحمل میکند اما دمایی که در آن میتواند به رشد خود ادامه دهد حداکثر 21 و حداقل 13 درجه سانتیگراد است. گرمای نامناسب محیط در زمان غنچه دهی این گیاه از دلایل ریزش غنچه های گل است. اگرچه دمای 18-15 درجه برای شکل گیری غنچه های این گیاه مناسب است اما بعد از شکل گیری غنچه ها اگر دما را اندکی پایین تر بیاوریم به افزایش عمر گلها کمک خواهد شد.
رطوبت مورد نیاز درختچه کاملیا
غبار پاشی هفته ای یکبار با آب ولرم و سبک پیشنهاد میگردد، موقعی که گیاه در گل است غبار پاشی را متوقف نمایید.
خاک مناسب درختچه گل کاملیا
مهمترین ویژگی بستر کشت برای این گیاه داشتن زهکش مناسب، غنی و حاصلخیز بودن و اسیدی بودن خاک است و خاک اگر قلیایی باشد بخصوص کلسیم باعث زرد شدن برگها و لطمه به آن میشود. یکی از بسترهای کاشت کاملیا در گلدان که معمولا مورد استفاده قرار میگیرد عبارت است از 80٪ پوسته کاج که به خوبی پوسیده است + 20٪ پرلیت. و یا 50٪ خاک لوم شنی +50٪ پیت موس.
نحوه کوددهی گل کاملیا
بعد از پایان شکوفه دادن با کود هایی که برای گیاهانی که خاک اسیدی دوست دارند طراحی شده است، کوددهی کنید. از کود هایی که مواد غذای اضافی بالایی دارند استفاده نکنید. بهترین زمان برای کوددهی کاملیا در بهار پس از پژمردگی گل ها است. در وسط تابستان اگر شاخ و برگ رشد کندی دارد یا پراکنده یا رنگ پریده است، می توانید گیاه را کود دهید. فقط در روز قبل از کوددهی، گیاه را آبیاری کنید.
یکی از نتایج کوددهی در کاملیا مقاوم کردن آن در برابر سرما است. پس دو ماه قبل از اولین سرما زدگی پاییز، آن را کوددهی کنید. کود را به اندازه ای که روی دستور عمل آن نوشته استفاده کنید. گیاهی که خاک غنی دارد نیاز به کود ندارد و گیاه مریض را به هیچ وجه تغذیه نکنید. همچنین کاملیا نباید بعد از اینکه وارد دوره خواب شد، کوددهی شود. کود مورد نیاز این گیاه را می توان به مقدار 2 گرم سولفات آمونیوم و 2 گرم کود معمولی در یک لیتر، هر دو هفته یکبار از بهمن تا مرداد، مورد استفاده قرار داد.
هرس کردن گل کاملیا
گلهای کاملیا در اوایل سال شکوفا میشود و جوانه های گل برای سال بعد در اواخر تابستان و در طی پاییز بر روی شاخسار یک ساله شکل میگیرد. هرس در این زمان منجر به حذف تعداد بیشماری از گلها خواهد شد. بنابراین بهترین زمان هرس در فصل بهار و بعد از اتمام گل دهی گیاه و قبل از شروع رشد رویشی جدید است.
کاملیا هرس سخت را میتواند به خوبی تحمل کند بنابراین گیاهان مسن را برای جوان سازی و تحریک رشد شاخسار به سختی هرس میکنند. برای گیاهانی که هنوز به این مرحله نرسیده اند هرس محدود میشود به حذف شاخسار شکسته و آسیب دیده و یا شاخساری که خارج شکل مورد نظر شما در حال رشد هستند.
نحوه تکثیر گل کاملیا
تکثیر گل کاملیا به روش قلمه زدن
با استفاده از قلمه این گیاه میتوان آنرا تکثیر کرد. برای افزایش شانس ریشه زایی قلمه ها وجود رطوبت مناسب در هوا و همچنین مصرف هورمونهای ریشه زایی و پا گرما توصیه شده است .
بهتر است که از ساقه های جوان و حاصل از رشد سال جاری که تا حدودی بافتی محکم پیدا کرده اند قلمه تهیه شود.
برش را از زیر پنجمین گره بر روی ساقه بزنید (ناحیه اتصال برگ به ساقه گره نامیده می شود).
برگهای پایینی را حذف کنید و جدا کردن پوست 1.5 سانتیمتر از قسمت پایین قلمه به ریشه زایی آن کمک کرد.
قلمه ها را در بستری که حداقل 15-10 سانتیمتر عمق دارد بکارید و برای مخلوط کاشت می توان از مخلوط یک قسمت شن + یک قسمت پیت موس استفاده کرد.
تکثیر گل کاملیا با استفاه از بذر
از بذر نیز میتوان استفاده کرد ولی امکان دارد گیاهان بدست آمده شبیه گیاه مادری نباشند. برای تهیه بذر باید صبر کنید تا میوه کپسول مانند آن برسد و پوشش آن شکاف بخورد(معمولا در اواسط پاییز). بذرهای تازه باید سریعا در بستر کشتی سبک همانند مخلوط پیت + سنگریزه کاشته شوند و 4-2 ماه طول میکشد تا جوانه بزنند.
تکثیر گل کاملیا از طریق خوابانیدن
خوابانیدن هوایی راه دیگر تکثیر این گیاه است. ساقه های مختلف گیاه را برای این روش می توان استفاده کرد اما آنهایی که حدود ۲-۱ سانتیمتر قطر دارند بهتر هستند. از نوک ساقه حدود ۶۰-۳۰ سانتیمتر پایین تر بیاید و نواری از پوست ساقه را از دور آن بردارید.
طول این نوار که برداشته می شود ۲-۱٫۵ برابر قطر ساقه است. یعنی فرض کنید که ساقه مورد نظر شما مثلا یک سانتیمتر قطر دارد. بنابراین طول حلقه ای که پوست آن برداشته می شود حدود ۲ سانتیمتر است.
خزه اسفاگنوم مرطوب در اطراف آن گذاشته و ابتدا لایه ای از کاغذهای آلومینیومی نازک به دور آنها بکشید و بعد با پلاستیک آنرا بپوشانید. خزه موجود در این ناحیه باید مرتباً مرطوب نگهداشته شود. هرگز سعی نکنید با جابجا کردن خزه ها ریشه زایی ساقه را بررسی کنید این کار به ریشه های تشکیل شده آسیب جدی وادر می کند. بعد از مدتی ریشه ها در این قسمت تشکیل میشوند و میتوان این قسمت از ساقه را از گیاه مادری جدا کرد و به عنوان گیاهی مستقل کاشت.
اگر این عمل را در اواخر فروردین انجام دهیم ساقه های ریشه دار در شهریور ماه آماده میشوند.
گل دهی کاملیا
معمولا جوانه ها ی گل در اوائل زمستان، در درجه حررات بیش از ۱۸ درجه سانتی گراد تشکیل میشوند و وقتی جوانه ها به حد کافی رشد گردند گیاه را درمحلی با درجه حرارت حداقل ۸ درجه سانتی گراد نگاه می دارند و گلها شروع به باز شدن می نمایند.
آفات و بیماری گل کاملیا
شاخه ها در زمستان دراز و منحرف بوده و غنچه ها ظاهر نمی شوند
هوا خیلی گرم و خشک است،گیاه را به منطقه خنکتری منتقل و با آب سبک غبار پاشی کنید.
گلها کم رنگ و شفاف شده اند
صدمه مربوط به مواد براق کننده شیمیایی است، گلها را در هنگام استفاده از مواد براق کننده در امان نگه دارید.
لکه های دیسک مانند روی برگهاست
حشره آفت عامل آن است هر هفته یکبار با سم حشره کش نفوذی گیاه را سمپاشی نموده تا علایم بر طرف گردند.
سطح خاک خشک و آب جذب نمی نماید
ریشه ها متراکم هستند، برای مدت ۱۵ دقیقه گلدانها را به تشت و یا سطل پر از آب منتقل نمایید و آبیاری را تنظیم کنید. بهار آینده گلدانها را تعویض نمایید.
برگها خشک می شوند
صدمه مربوط به اشعه مستقیم آفتاب است، گیاه را به محل مناسب منتقل نمایید.
برگها زرد شده و سقوط می کنند
آبیاری زیاد از اندازه انجام شده است، در فاصله بین دو آبیاری سطح خاک خشک نگه داشته سپس آبیاری کنید، هرگز اجازه ندهید آب اضافی در گلدانها باقی بماند.
غنچه ها بدون اینکه باز شوند سقوط می کنند
گیاه را با کود آهن طبق دستور تغذیه نمایید، از آب بدون املاح در غبار پاشی و آبیاری استفاده کنید، آب باید فاقد املاح بخصوص کلسیم باشد.
برگها گردآلود هستند
احتیاج به تمیز نمودن دارد از مواد براق کننده شیمیایی هر ماه فقط یکبار استفاده نمایید، مواظب باشید گلها از مواد براق کننده در امان باشند.
برگها در زمستان می ریزند
ریزش در اکثر مواقع طبیعی است.
برگها کوچک بوده و از غنچه و گل خبری نیست
گیاه از کمبود عناصر غذایی در خاک در رنج است،گیاه را تغذیه مصنوعی نمایید.
سطح زیرین برگها دارای تار عنکبوت است
کنه ریز قرمز عامل آن است. با پارچه و یا اسفنج مرطوب سطح زیرین برگها را تمیز نموده و یا هر دو هفته یکبار با سم کنه کش طبق دستور گیاه را سمپاشی نمایید تا علایم بر طرف گردند، ایجاد رطوبت در محیط گیاه باعث کاهش آفت می گردد.
برگها سبز کمرنگ هستند
از آب حاوی املاح برای غبار پاشی استفاده شده است، از آب سبک استفاده کنید، با کود آهن گیاه را تغذیه نمایید، خاک گلدانها باید عاری از مواد قلیایی باشد.
آقاوالا نورده –
بسیار جذاب