آشنایی با گیاهان, نگهداری گیاهان
گیاه شفلرا، هرچیز که باید بدانید
اسفند
گیاه گرمسیری شفلرا که به نام چتری نیز معروف است بومی سرزمين استراليا است و دارای برگهای سبز و ابلق و چرم مانند است همچنین می توان به مدت طولانی به عنوان یک گیاه خانگی از آن استفاده کرد.. در این گیاه برگها به وسیله دمبرگ به شاخه وصل می‌شوند و تعداد دمبرگ ها از 3 تا 8 عدد متغیر است. برگهای شفلرا ۲۰-۹ سانتیمتر طول و ۱۰-۴ سانتیمتر عرض دارند و ارتفاع آن در صورت فراهم بودن شرایط مطلوب به بیش از ۳ متر هم می‌رسد. برعکس اکثر گیاهان زینتی که با حذف جوانه انتهايي شاخه هاي جانبي رشد می‌کنند، در اين گياه فقط يک شاخه اصلي موجود است و شاخه های کوچکتر همگی از ساقه اصلی رشد می‌کنند.
در صورتی که از شفلرا در فضای باز و باغچه نگهداری کنید، شاهد شکوفه های سفید و صورتی آن خواهید بود اما اگر از آن در محیط بسته آپارتمان نگهداری می‌کنید، منتظر گل و شکوفه نباشید چرا که شفلرا در فضای بسته گل نمی‌دهد. اما همه ما می‌دانیم که شفلرا به دلیل زیبایی برگها محبوب و پرطرفدار است و گلهای آن ارزش زینتی ندارند. شفلرا در هنر بونسای سازی نیز اهمیت ویژه ای دارد و انواع کوتاه قامت آن را می‌توان با هرس و پیوند به بونسای تبدیل کرد.
شرایط نگهداری از گیاه شفلرا
نور مناسب گیاه شفلرا
گیاه شفرا به نور متوسط تا زیاد غیر مستقیم نیاز دارد و آن را در نزدیکی پنجره های آفتابگیر قرار دهید تا همیشه شاداب باشد. از قرار دادن این گیاه در معرض نور مستقیم خورشید خودداری کنید و در صورتی که برگها بسیار کشیده و به یک سمت چرخیده اند باید بدانید که نور دریافتی گیاه زیاد است و گیاه تقارن خود را از دست داده است و به سمت نور کشیده شده است.
آبیاری گیاه شفلرا
شفلرا به آبیاری زیاد در فصول رشد و آبیاری کم در فصول سرد نیاز دارد. اجازه دهید سطح خاک خشک شود و سپس آن را آبیاری کنید. شفلرا به آبیاری زیاد حساس است و دچار ریزش برگ میشود. همچنین رطوبت همیشگی خاک سبب غرقاب شدن ریشه ها، پوسیدگی ریشه و در نهایت از بین رفتن گیاه میشود. از آب بدون املاح و تصفیه شده برای آبیاری استفاده کنید و هرگز در زمان آبیاری روی برگها و شاخه ها آب نریزید.
رطوبت مورد نیاز گیاه شفلرا
گیاهان در شرایط محیطی زادگاه خود رشد بهتری دارند و در صورتی که محیط نگهداری آنها به شرایط زادگاهشان نزدیک تر شود، رضایت بیشتری دارند. بنابراین با توجه به گرمسیری بودن شفلرا، این گیاه به رطوبت متوسط تا زیادی نیاز دارد. رطوبت 40 الی 50 درصد برای شفلرا مناسب است و در فصول گرم و یا فصول خشک از روش جزیره برای تامین رطوبت آن کمک بگیرید.
دما مناسب گیاه شفلرا
شفلرا گیاهی گرمسیری است و در شرایطی مانند زادگاه خود به خوبی رشد می‌کند و دمای ایده آل 18 الی 27 درجه سانتی گراد را می‌پسندد. هوای بسیار سرد یا بسیار گرم برای شفلرا مضر است و سبب ریزش برگهایش میشود. در فصول سرد گیاه را از پنجره ها دور کنید و محیط آن را گرمتر نگه دارید. از قرار دادن آن در نزدیکی دستگاه های سرمایشی یا گرمایشی خودداری کنید.
خاک مطلوب گیاه شفلرا
خاک میکس خزه دار برای شفلرا مناسب می باشد همچنین شفلرا به آبیاری زیاد حساس است بنابراین باید خاک آن سبک و دارای زهکشی بالایی باید تا آب اضافی را به راحتی از خود عبور دهد. بهترین خاک برای گیاه شفلرا خاک کوکوپیت است که باید با خاک و کود آماده مخلوط شود.
کوددهی گیاه شفلرا
هر ماه به این گیاه کود گیاهی بدهید که محلول در آب باشد و شامل مواد مغذی میکرو ارگانیک باشد . اگر دیدید که برگ ها و ساقه های این گیاه پژمرده شده اند ، احتمالا از کمبود کود رنج می برند .
هرس کردن گیاه شفلرا
هرس نوک ساقه های گیاه را در فصل بهار و تابستان انجام دهید.
تمیز کردن برگهای گیاه شفلرا
باید برگ ها را به آرامی و با ملایمت تمیز کنید و گرد و غبار را از روی آن ها برویید. این کار را هر یک هفته در میان انجام دهید. برای مراقبت گیاه می توانید از اسپری های مخصوص تمیز کنندگی گیاه استفاده کنید و البته که انجام این کار ضروری نیست. برگ های این گیاه در حالت طبیعی هم براق هستند.
تعویض گلدان گیاه شفلرا
گلدان شفلرا را در فصل بهار عوض کنید و از خاکی برای آن استفاده کنید که زهکشی مناسبی داشته باشد و دقت کنید که گلدان جدید انتخاب شده باید سنگین باشد.
سمی بودن گیاه شفلرا
مطالعات انجام شده نشان می دهد که این گیاه هم برای حیوانات و هم برای انسان‌ها سمی می باشد. همچنین حاوی کلسیم اکسالات است که باعث سوزش و التهاب لب ها، دهان ، زبان ، استفراغ، اسهال، سختی بلع خواهد شد . این گیاه را حتما دور از دسترس کودکان نگه داری کنید.
تکثیر گیاه شفلرا
تکثیر شفلرا به روش قلمه
در روش قلمه باید به چند نکته توجه داشته باشید :
از زیر دو برگ جوانی که مراحل کامل رشد را طی کرده اند باید قلمه گرفته شود.
قلمه باید با فاصله5/2 سانتی متر از برگ گرفته شود.
قلمه باید از بالای برگی که از قدمت کمتری برخودار است گرفته شود.
برای اینکار شاخه هایی با قطرحدود 8 تا 20 سانتی متر را که جوان و قوی هستند انتخاب کرده سپس ما بین دو جوانه برشی سطحی به طول حدود 2 سانتی متر از پایین به بالا ایجاد می کنیم؛ این برش باید در داخل پوست ساقه شکاف ایجاد کند.
بهتر است مابین لایه پوست و چوب گیاه مانعی مثل یک تکه چوب نازک قرار داده شود در صورتی که هورمون ریشه زایی در اختیار دارید محل برش را به آن آغشته نمایید تا بهتر و سریعتر ریشه دهد.
برای ساقه های قطورتر، می توان 2 تا 3 برش ایجاد کرد سپس محل برش داده شده را با خزه مرطوب و سپس پلاستیک بپوشانید. قسمت پایین پلاستیک را با چسب نواری محکم کنید . قسمت بالای پلاستیک را با نخ گره بزنید تا درصورتی که خزه خشک شد بتوانید پلاستیک را باز کرده ومقدار کمی آب بر روی آن اسپری کنید.بعد از حدود 40 الی 60 روز محل برش داده شده ریشه دار می شود وشما می توانید شاخه را ازقسمت زیرین ریشه قطع کنید و در گلدان جدید کشت نمایید.
تکثیر شفلرا به روش خوابانیدن
برای تکثیر این گونه گیاهان از روش خوابانیدن استفاده می کنیم .دراین روش معمولا ساقه ای را که به گیاه مادری متصل است درون خاک زراعی یا پیت قرار می دهیم تا ریشه دار شود . مزیت این روش این است که کلیه مواد غذایی و آب توسط گیاه مادر به شاخه خوابیده شده ارسال شده تا شاخه مورد نظرریشه دار شود و بعد از ریشه دار شدن آن را از گیاه مادر جدا کرده و در گلدان جداگانه ای کشت می کنیم.
تکثیر شفلرا به واسطه دانه
اگر شما بخواهید این گیاه را به واسطه بذر تکثیر کنید باید به گیاه خود تیمار گرمایی بدید . منظور از تیمار گرمایی این است که شما دانه را برای مدت زمانی در دمای بالاتر از دمای اتاق قرار بدهید . دانه این گیاه برای جوانه زنی نیازمند 3 هفته تیمار گرمایی است که در هفته اول باید در دمای 18 درجه سانتی گراد قرار بگیرد ، در هفته دوم در دمای 23 درجه سانتی گراد و در هفته سوم در درمای 29 درجه سانتی گراد . برخی از واریته های شفلرا را نمی توان به واسطه قلمه تکثیر کرد و تنها راه تکثیر آنها بذر است . به صورت کلی بر اساس گزارشات صورت گرفته 67 درصد از بذرهای کاشته شده حتی بدون تیمار جوانه خواهند زد .
انواع گیاه شفلرا
شفلرا کوتوله
شفلرا کوتوله گونه ای فشرده از شفلرا است که دارای برگ های کوچک، بیضی شکل و سبز تیره است. این گیاه آپارتمانی محبوب می تواند تا 1 الی 1.2 متر در ارتفاع و عرض رشد کند.
شفلرا آلپین
آلپین گونه ای وحشی است که نسبت به گونه های دیگر مقاومت بیشتری در دماهای پایین دارد. این گونه در داخل خانه می‌تواند به ارتفاع چشمگیر 1.5 الی 2 متر برسد.
شفلرا کوچک
شفلرا پتیت یک شفلرا کوچک کوتاه است که دارای برگهای زیبا در طیف رنگی سبز تیره تا روشن است.
شفلرا مادام اسمیت
گونه‌ای زیبا از شفلرا با برگهای سبز تیره است که به زیبایی تمام به رنگ سفید یا طلایی رنگ شده اند.
شفلرا استرالیایی
این گونه دارای برگچه های بزرگ و براق است و می‌تواند به یک درخت بزرگ تبدیل شود. نوع برگهای شفلرا استرالیایی با گونه های دیگر متفاوت است و برگهای آن کشیده تر است.
شفلرا جفت
چیزی که این گونه را از بقیه متمایز می‌کند، برگ های براق آن است. این گیاه در نور متوسط تا روشن بهترین عملکرد را دارد.
شفلرا آرالیای دروغین
ساقه‌های بلند و باریک این گیاه در جوانی دارای برگهای دندانه‌دار زیبا با رنگ شرابی یا مسی و در زمان بلوغ دارای رنگ سبز پررنگ است.
شفلرا طلای سبز
برگ های بیضی شکل و براق این گیاه ترکیبی خارق العاده از رنگ سبز و زرد طلایی دارند. این گونه از شفلرا رشد سریعی دارد و می‌توانید با هرس کردن رشد آن را کنترل کنید.
شفلرا جینین
این گونه شفلرا بومی تایوان است و در رنگ های کرم و سبز روشن وجود دارد. فرم برگهای این شفلرا بسیار خاص و کمیاب است و همین امر آن را به گونه ای محبوب تبدیل کرده است.
شفلرا تایوانی
برگهای براق و تیره این گیاه شبیه پره‌های چرخ است که با ساقه‌های قرمز رنگ به زیبایی می‌درخشد.
شفلرا ترینت
این نوع شفلرا دارای برگهای سبز با رگه های کرم رنگ است که زیبایی چشمگیری دارد و برای داخل آپارتمان بسیار مناسب است.
شفلرا فرودین
شفلرا فرودین گیاهی دارویی است و برگهای باریک آن دارای ته رنگ سبز روشن و زرد است.
مشکلات و بیماری های گیاه شفرا و راه های درمان
ظاهر شدن زخم های پنبه ای سفید رنگ روی برگها
عامل آن حشره آفت است،هر دو هفته یکبار با سم حشره کش نفوذی سمپاشی کنید تا علائم بر طرف شوند.
برگ ها بد شکل و چسبناک و حشرات سبز رنگی روی آنها مشاهده میشود
آفات را با سم نفوذی یا جذبی طبق دستور هر هفته سمپاشی کنید تا علائم از بین بروند.
از دست دادن رنگ واریته های ابلق
نور کافی نیست،به محل روشن تری با نور غیر مستقیم منتقل کنید.
زیاد بودن فاصله برگ ها و دراز و منحرف بودن ساقه ها
هوا خیلی گرم است،گلدان را به محل خنک تری و مملو از اکسیژن منتقل کنید.غبارپاشی نکنید.
پژمردگی گیاه و آویزان بودن برگ ها
گیاه تشنه است،گلدان را به مدت 15 دقیقه درون تشت پر از اب قرار دهید،غبارپاشی روزانه را فراموش نکنید.
رنگ پریدگی برگ ها و زرد شدن آنها
کمبود عناصر در خاک گلدان مشهود است،کمبود را با تغذیه مصنوعی هر 2 هفته یکبار جبران کنید.
ریختن برگهای زرد شده
آبیاری بیش از اندازه است،اجازه دهید سطح خاک گلدان در فاصله بین دو آبیاری خشک شود و سپس آبیاری نمایید، زهکش را بازدید کنید،آب زیر گلدانی را خارج کنید.
مشاهده لکه های قهوه ای روی ساقه ها،دم برگ ها و سطح زیرین برگ ها
سطح زیرین برگها را با سم حشره کش نفوذی سمپاشی و پس از 48 ساعت لکه ها را با برس مخصوص پاک کنید.
تعداد برگچه های برگ ها ی جوان کم است
طبیعی است،با رسیدن به مرحله بلوغ تعداد آنها به 7 برگچه می رسد.
برگ ها زرد و سطح زیرین آنها تار عنکبوتی است
عامل آن کنه قرمز ریز است،گیاه را هر 14 روز یکبار با سم کنه کش سمپاشی کنید تا علاوم بر طرف شوند،غبارپاشی در کاهش افت موثر است.
