گیاهان هوازی

گیاه هوازی گیاهی است که روی گیاه دیگری (مثل درخت) بدون صدمه رساندن به آن زندگی کرده و رطوبت و موادغذایی را از هوا، باران و گاهی‌اوقات از آشغالهایی که در اطرافش جمع شده‌است می‌گیرد. گیاهان هوایی با انگل‌ها فرق دارند، گیاهان هوایی روی گیاهان دیگر رشد می‌کنند تا از نظر فیزیکی تکیه‌گاه آن‌ها باشد و لزوماً بر میزبان خود تأثیر منفی ندارند.

گیاهان هوایی معمولاً در مناطق معتدل (مثل بیشتر خزه‌ها، غافث‌ها، گلسنگ‌ها، وجلبک‌ها) یا نواحی گرمسیری (مثل، بیشتر سرخس‌ها، ثعلب‌ها، کاکتوس‌ها و آناناسیان)یافت می‌شوند. بیشتر گیاهان خانگی به خاطر آب و خاک حداقل مورد نیاز خود از انواع گیاه هوایی هستند. گیاهان هوایی زیستگاهی غنی و متنوع برای ارگانیسم‌های دیگری مثل حیوانات، قارچ‌ها، باکتری‌ها و میستوزواها فراهم می‌کنند.

این گیاهان به دلیل اینکه در خاک ریشه نمی‌زنند گیاه هوایی نامیده می‌شوند. به‌هرحال، گونه‌هایی از جلبک‌های آبزی از جمله، جلبک دریایی وجود دارند، که گیاه هوایی هستند و روی گیاهان دیگر آبزی (جلبک‌های دریایی یا گیاهان گلدار)آبزی زندگی می‌کنند.

 

 

شرایط نگهداری گیاهان هوازی

مهم ترین و حیاتی ترین نیاز این نوع گیاه نور غیر مستقیم خورشید می باشد. از این رو گیاهان هوازی را اغلب به صورت آویز در مجاورت پنجره ها قرار می دهند. برای این کار بهترین موقعیت قرارگیری آنها در کنار پنجره هایی است که به سمت جنوب یا شرق می باشند.

 

نور

گیاهان هوازی به نور غیر مستقیم نیاز دارند. از مناسب ترین محیط ها برای نگهداری گیاهان هوازی نزدیک به پنجره های شرقی و جنوبی هست که نحوی که اصلا تابش مستقیم آفتاب روی این گیاهان نباشد. بهتر است محیط این گیاهان روشن باشد اگر محیط شما به اندازه کافی روشن نیست می توانید از انواع نورهای مصنوعی از جمله لامپ های فلورسنت یا مهتابی استفاده کنید.

 

 

آبیاری

معمولا گیاهان هوازی به آب بالایی نیاز ندارند حدود یک بار در هفته کافی هست. برای آبیاری این گیاهان به دو روش می توان اقدام کرد روش اول به صورت غبارپاشی در اطراف گیاه و روش دوم قرار دادن این گیاهان برای چند دقیقه در ظرف آب. بدین گونه که گیاه را به مدت 20 تا 30 دقیقه در یک ظرف حاوی آب معمولی (آب شهری) به صورت شناور قرار دهید و سپس آنها را از آب خارج نموده و با دستمال یا حوله ای تمیز حتماً خشک کنید. البته در زمان خشک کردن گیاه بسیار دقت کنید تا صدمه ای به برگ های نازک گیاه نرسد. با این نوع آبیاری گیاه نیاز غذایی خود را تا زمان آبیاری بعدی برطرف خواهد نمود. فاصله بین دو آبیاری بستگی به میزان دما و رطوبت هوا دارد. بطوری که اگر گیاه در مکان گرم تر و خشک تر باشد، فاصله بین دو آبیاری کاهش می یابد و بلعکس اگر گیاه در مکان خنک تر و مرطوب تر باشد، فاصله دو آبیاری بیشتر خواهد شد.

 

دما

دمای معمول منزل از 18 درجه تا 25 درجه قابل تحمل هست برای گیاهان هوازی. بهتر است محیط اختلاف دمای شدید نداشته باشد دمای خیلی پایین یا خیلی بالا به این گیاهان صدمه وارد می کند.

 

تغذیه

برای تغذیه این گیاهان و رشد بیشترشان می توانید از کودهای کامل مخصوص گیاهان آپارتمانی و زینتی استفاده کنید. بهتر است مقدار بسیاری کمی از کودهای مایع را هر یک ماه یک بار بر روی این گیاهان اسپری کنید.

 

تکثیر

معمولا گیاهان هوازی پس از رشد و نمو پاجوش هایی تولید می کنند که با جدا کردن این پاجوش ها می توان این گیاهان را تکثیر کرد.

 

 

معروف ترین گونه گیاهی هوازی

گیاه هوازی تیلاندسیا

گیاه هوازی تیلاندسیا یکی از شناخته شده ترین گیاهان هوازی است. این گونه بسیار پر طرفدار می باشد دارای تنوع گونه فراوانی می باشد و در اغلب گلفروشی ها موجود است. این گیاه از نوع اپی فیت بوده (گیاهی که بدون داشتن رابطه انگلی به روی گیاه دیگر می روید.) به طوری که به شاخه ها و تنه گیاهان دیگر متصل می گردد. خاستگاه گیاه تیلاندسیا قاره امریکای لاتین و جنوبی و همچنین مناطقی از هندوستان و جنوب شرقی آسیا می باشد. این گیاه با ریشه های قلاب مانند خود می تواند از شاخه گیاهان دیگر آویزان شده و به همین شکل به حیات خود ادامه دهد. برخی دیگر از گونه های این گیاه می توانند در مناطق کوهستانی، بارانی، باتلاقی و حتی کویری زندگی کنند. چنانچه در محیط خانه یا محل کار خود نور کافی برای نگهداری گیاه تیلاندسیا را ندارید، می توانید از لامپ ها فلورسنت (مهتابی) جهت این کار استفاده کنید. بهتر است که از نور لامپ های رشته ای استفاده نشود. در کل گیاهان هوازی برای رشد بهینه نیاز به حداقل 12 ساعت روشنایی غیر مستقیم در طول روز را دارند. بهتر است محیط زندگی این گیاه گرم و خشک باشد. میزان حرارت مطلوب برای گیاه تیلاندسیا در بازه حرارتی 10 درجه سانتیگراد تا 32 درجه سانتیگراد می باشد.

 

 

گیاه هوازی خزه اسپانیایی

خزه اسپانیایی گونه ای از گیاه هوازی تیلاندسیا و بومی آمریکای مرکزی و جنوبی می باشد. این خزه معمولا بر روی درختان رشد می کند و در محیط های سایه رشد بسیار خوبی خواهد داشت. برگ های خزه اسپانیایی کرک دار بوده و از طریق همین کرک ها می تواند آب و مواد غذایی را جذب می کند. بهتر است محیط خزه اسپانیایی مرطوب باشد. هرچه محیط مرطوب تر و خنک تر باشد این گیاه رشد بهتری خواهد داشت. محیط نگهداری این گیاه پر رفت و آمد نباشد زیرا در اثر ضربه برگ ها جدا شده و به گیاه صدمه وارد می شود. بهتر یک آویز برای خزه اسپانیایی در نظر بگیرید تا بتوانید به راحتی گیاه را آویزان کنید، با آویزان شدن خزه تحریک به رشد طولی شده و برگ های آن اضافه تر خواهند شد.

 

 

 تیلاندسیا بالبوسا

تیلاندسیا بالبوسا برگ‌های ضخیم و سیم‌مانند و پایۀ پیازی دارد. دو نوع مشهور آن بالبوسا گواتمالا و بالبوسا بلیز هستند. بالبوسای گواتمالا بازوهای بلندی دارد که آن را شبیه یک موجود دریایی اسرارآمیز می‌کنند. به همین دلیل، این گیاه را معمولا در ظروفی شبیه خارپشت دریایی نگهداری می‌‌کنند. نوع دیگر این گیاه بالبوسا بلیز است که بیشتر از بالبوسا گواتمالا رشد می‌کند. پهنا و ارتفاع این گیاه تا ۲۵ سانتی‌متر نیز می‌رسد. اما بالبوسا گواتمالا بیشتر از بالا رشد می‌کند؛ به‌همین دلیل ظاهری باوقار و مجسمه‌مانند دارد. تیلاندسیا بالبوسا همیشه هم سبز نمی‌ماند. وقتی زمان گل‌دهی برسد، برگ‌های بالای آن قرمز می‌شوند و گل‌های بنفش می‌دهند.

 

 

 تیلاندسیا آیونانتا

آیونانتا یکی از زیباترین و محبوب‌ترین گونه‌های تیلادنسیا است. از خصوصیات منحصر‌به‌فرد آن برگ‌های تیزش هستند که به‌مرور زمان قرمز می‌شوند. یکی از انواع آنها آیونانتا گواتمالا است که به داشتن برگ‌های تیز و مرکز قرمز و براق شهرت دارد. این گیاه در ابتدای حیاتش کاملا سبز است و به‌مرور زمان رنگ آن قرمز روشن و صورتی‌مانند می‌شود. وقتی فصل شکوفه‌‌زدن فرا می‌رسد، سنبله‌های بنفش با گل‌های زرد در آن پدیدار می‌شوند.

گیاهان هوازی آیونانتا تنوع بسیار و البته خصوصیات مشابهی دارند. آیونانتای مکزیکی با برگ‌های قرمز ـ نارنجی، آیونانتا فیوگو و آیونانتا روبرا از مشهورترین گونه‌های آن هستند. آیونانتا روبرا مانند آیونانتا گواتمالا وقتی رشد می‌کند قرمز می‌شود و شکوفه‌های بنفش می‌دهد. اگر دیدید این گیاه بچه می‌دهد و آیونانتاهای کوچک‌تری از کنار آن رشد می‌کنند، تعجب نکنید. در نهایت می‌توانید این بچه‌ها را از گیاه مادر جدا کنید.

 

 

 تیلاندسیا تنیوفولیا

تیلاندسیا تنیوفولیا گیاهی ضخیم و تنومند با ظاهری شبیه گیاهان گرمسیری است. این گیاه سنبله‌های صورتی و گل‌هایی در محدودۀ رنگیِ سفید تا بنفش می‌‌دهد.

 

 

 تیلاندسیا فاشیکولاتا

تیلاندسیا فاشیکولاتا به‌خاطر حجیم‌بودن به گیاه هوازی غول‌پیکر شهرت دارد. فاشیکولاتا انواع مختلفی دارد. فاشیکولاتای سه‌رنگ با ظاهری زیبا و گرمسیری، برگ‌های سبز نوک‌تیز و شکوفۀ بزرگ به رنگ زرد و نارنجی، چشم هر بیننده‌ای را مسحور خود می‌کند. فاشیکولاتا هم مثل دیگر انواع گیاهان هوازی همیشه شکوفه ندارد و معمولا در ابتدا فقط سبزرنگ است. اما بااین‌حال، باز هم خارق‌العاده است. تیلاندسیا فاشیکولاتا به‌دلیل جثۀ بزرگش استعداد خاصی برای پیوندزدن با انواع دیگر تیلاندسیاها دارد.

 

 

 تیلاندسیا هریسی

تیلاندسیا هریسی ابتدا برگ‌های سبز روشن دارد و سپس مثل بیشتر گیاهان هوازی شکوفه‌های بنفش و قرمز در آن ظاهر می‌شوند. اسم این گیاه از نام گیاه‌شناس آمریکایی، بیل هریس گرفته شده است.

 

 

 تیلاندسیا آبدیتا

رنگ‌مایۀ قرمز پررنگ تیلاندسیا آبدیتا آن را به یکی از رنگی‌ترین گونه‌های تیلاندسیا تبدیل کرده است. این گیاه هم مانند دیگر گونه‌های تیلاندسیا ابتدا سبز است و سپس قرمز می‌شود. در واقع، آبدیتا به‌دلیل داشتن برگ‌های بلند و پیش‌رونده، گزینه‌ خوبی برای آویزان‌کردن یا نگهداری در ظروف مدرن است. البته به‌خاطر رنگ قرمز درخشانش معمولا در کنار گونه‌های دیگر تیلاندسیا نگهداری می‌شود.

 

 

مراقبت در اثر سوختگی

اگر این گیاهان سوختند بهتر است برگ های سوخته را جدا کنید و چندین روز به این بخش از برگ های کنده شده آب ندهید تا کاملا خشک شود و بخش های دیگر گیاه آسیب نبیند.

 

انرژی بخش

این نوع از گیاهان یکی از گیاهانی می باشند که می توانند انرژی را به خانه شما بیاورند و حس آرامش را به شما هدیه کنند. می توانید یکی از این گل ها را در اتاق خواب و یا در محل کارتان قرار بدهید و انرژی خود را بالا ببرید.

 

مناسب برای افرادی که حساسیت دارند

این گیاهان برای رشد به خاک نیاز ندارند و می توانید از آن ها برای افرادی استفاده کنید که به خاک حساسیت دارند و نمی توانند از گیاهان دیگری استفاده کنید.

 

 آفت‌های گیاه هوازی

دو آفتی که می‌توانند گیاهان هوازی را از بین ببرند، شته‌ها و شپشک آردی هستند. شته‌ها به زیر برگ‌ها می‌چسبند و از گیاه تغذیه می‌کنند. شپشک آردی هم حشرات سفیدرنگی هستند که به صورت انگلی از گیاه تغذیه می‌کنند. اگر برگ‌های گیاه در حال ریختن یا زردشدن است حتما آن را از نظر وجود آفت با دقت بررسی کنید.

اگر گیاه‌تان دچار آفت شده است، آن را از بقیه ی گیاهان جدا کنید تا به بقیه‌ی گیاهان سرایت نکند. بهتر است عکسی از گیاه بگیرید و با کارشناسان باغبانی مشورت کنید تاسم مناسب برای آفت را به شما بدهند.

 

پوسیدگی ریشه

یکی از دلایل مهم از بین رفتن گیاه هوازی پوسیده ریشه‌اش است. و دلیل اصلی‌اش مرطوب ماندن  ریشه‌ی گیاه یا ماندن در ظرف آب به مدت طولانی است. یکی از علایم پوسیدگی قهوه‌ای یا سیاه‌شدن ریشه‌ی گیاه است. برای جلوگیری از این اتفاق، حتما برنامه‌ی آبیاری منظمی برای گیاه هوازی‌تان داشته‌باشید.

 

 

آیا گیاه هوازی به هوا نیاز دارد؟

همان‌طور که از اسم گیاه هوازی معلوم است، این گیاه به جریان هوا نیاز دارد یعنی این که گیاه هوازی را نباید در ظرف دربسته نگه‌داری کنید. این گیاه نیاز دارد که هوای تازه به راحتی در محیط زندگی‌اش گردش کند.

 

آیا گیاهان هوازی سمی هستند؟

خوشبختانه گیاهان هوازی برای حیوانات و انسان‌ها اصلا سمی نیستند و با خیال راحت می‌توانید از آن در منزل‌تان لذت ببرید.

 

آیا گیاهان هوازی هوا را تمیز می‌کنند؟

گیاهان هوازی کربن دی اکسید و مواد آلوده‌کننده‌ی شیمیایی را جذب می‌کنند اما مقدار جذب آن‌ها به اندازه‌ی چشم‌گیری نیست بنابراین نمی‌توان آنها جزئی از گیاهان تصفیه کننده هوا دانست. از طرفی بعضی از مطالعات نشان‌داده که گیاهان هوازی می توانند جیوه‌ی موجود در هوا را جذب کنند.