گیاهان آبی

گیاه آبزی گیاهی است که با زیست در آب (آب شور یا آب شیرین) سازگار شده است. این گیاهان اندام‌های سازگار ویژه‌ای برای زیست در زیر آب یا سطح آب دارند. گیاهان آبزی فقط می‌توانند در آب یا در خاکی که همیشه از آب اشباع شده است زندگی کنند و برای همین این گیاه بخشی از زیست‌بوم سرزمین‌های مرطوب است.

گیاهان آکواریومی از لحاظ  تولید اکسیژن ، جذب گاز کربنبک، جذب مواد محلول در آب ، ایجاد محیطی زیبا برای نظاره کننده، و محیطی آرام و طبیعی برای ماهی های موجود در آن اهمیت دارند

 

نورمناسب گیاه

نور خورشید دارای مقدار زیادی اشعه ماورای بنفش است که باعث رشد جلبک و سبزی میگردد. پس بهتر است از  نور مصنوعی جهت آکواریوم‌ها استفاده گردد .لامپ‌های نور سفید یا فلورسنت یا گرولایت مخصوص گیاهان مناسب می باشند.  . شدت نور تابیده زیاد باشد، باعث پژمردگی گیاهان عالی و رشد سریع جلبک‌های میکروسکوپی و کدورت آب می گردد.  نور مصنوعی باید از سطح فوقانی مخزن بتابد تا هر برگی بتواند از آن استفاده کند. چون بعضی شیشه ها اشعه ماورای بنفش را جذب می کنند، باید لامپ‌ها را از بالا در زیر در پوش و در فاصله چند سانتیمتری از سطح آب قرار دهید.  حداقل چند ساعت خصوصا بعد ازغروب آفتاب لامپ‌ها را روشن کرد، ایده آل ترین مدت تابش نور در آکواریوم  بین 8 – 12 ساعت در روز است.

 

 

خاک گیاهان آبزی

برای خاک گیاهان آبزی نمی‌توانید از خاک‌های معمول گلدان یا باغچه‌ای استفاده کنید که در فروشگاه‌ها به فروش می‌رسد. زیرا این خاک‌ها دارای کود و مواد غیر ارگانیکی هستند که باعث مرگ ماهیان آکواریوم می‌شوند. بهترین روش برای تهیه خاک گیاهان آبزی استفاده از خاک‌های 100% ارگانیک و فاقد هر گونه مواد افزودنی یا کودهای شیمیایی است.

 

ضدعفونی کردن گیاهان

قبل از روش شیمیایی میتوان خاک را در قابلمه ریخته و جوشانده تا به خوبی ضدعفونی گردد یا به مدت دو ساعت زیر مشما زیر افتاب تابستان قرار داد تا به خوبی ضدعفونی گردد. استفاده از محلول پرمنگنات پتاسیم رقیق و شستشو با آب تمیز در چند مرحله است. ابتدا گیاه را با آب تمیز شسته و سپس 1 گرم پودر پرمنگنات را در 4/5 لیتر آب حل کنید. آنگاه گیاه را برای ضدعفونی در آن قرار دهید. پس از آن ، گیاه را در یک آکواریوم ضمیمه قرار داده و پس از حصول اطمینان کامل از سلامتی گیاه اقدام به کاشت آن در اکواریوم اصلی کنید.

 

تغذیه گیاهان آبزی

مایع با ترکیبات آهن دار

اگر کود مایع باشه به مقدار ذکر شده در روی بطری رو باید در آب آکواریوم ریخت . اگر بصورت قرص باشه باید قرص رو بطور کامل در زیر ریشه گیاه در شن فرو کرد . این قرص ها هیچ ضرری برای ماهی ها نداره و باعث شادابی و رشد زیاد گیاهان میگردد . در کل گیاهان آکواریومی بیشتر نیاز به کودهای آهن دار دارند.  معمولا در آکواریوم هایی که از نور طبیعی استفاده میکنند یا نور شدیدی بهشون تابیده میشود بعد ازمدتی جلبکها و فیتوپلانگتون ها شروع به رشد و فعالیت میکنند و هم آب رو سبز رنگ میکنند و هم اشیاء تزئینی آکواریوم رو بد نما میکنند از طرفی روی شیشه ها و گیاهان و ماسه ها رو هم میپوشونند و آکواریوم رو بد نما جلوه میدند . بعد از یکهفته که از مصرف این قرص گذشت جلبک ها کم کم شروع به از بین رفتن میکنند و آب زلال میشه و سطح اشیا تمیز میشود.

 

 

از بارزترین نقش‌های گیاهان آبزی در اکوسیستم‌های آبی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد

۱- جذب بسیاری از آلودگی‌ها از محیط زیست ( محیط‌های آبی) به ویژه فلزات سنگین

۲_ افزایش تنوع گونه‌ای به دلیل ایجاد زیستگاه‌های متعدد

۳_ خاصیت دارویی

۴_ به عنوان زیستگاه و تأمین کننده غذای ماهیان، بی مهرگان، دوزیستان و …

که در این بین مهم‌ترین خاصیتی که گیاهان آبزی در برکه‌ها دارند, تولید اکسیژن و افزایش رطوبت هواست که در خنک کردن هوای منطقه نقش مهمی دارد.

 

 

انواع گیاهان آبزی

لیمنا مینور

در آکواریوم ها این گیاه اغلب بعنوان یه علف هرز محسوب میشود که به سختی باید از آن دوری کرد . ماهی گلد فیش به خوردن این گیاه از روی سطح آب علاقه فراوانی دارد . برگهای آن نرم است و ریشه های نخ وار ضخیمی دارد که در سطح پایین رشد می کند. به نور علاقه دارد و در مجاورت نور تکثیر حاصل می نماید .این گیاه به ندرت گل می دهد .

 

 

کاهوی آبی یا پیستا استراتیوتس

گیاه بسیار زیبا برای آکواریوم های سرباز و حوضچه های خانگی است که بوسیله ریشه رونده اش به راحتی تکثیر می شود . برای جلوگیری از تسلط و سایه افکندن بر گیاهان دیگر باید آن را هرس نمود. این گیاه که به آن کاهوی آبی نیز می گویند در آسیا ، آفریقا و آمریکا یافت می شود. برگهای این گیاه به رنگ سبز تیره است که کرکهای صورتی رنگ آن را می پوشاند. ریشه آن خیلی نمو می کند و رنگ سفیدی دارد. گیاهی است که درفصل تابستان بصورت غیر جنسی تکثیر حاصل می کند و در فصل زمستان می میرد .  این گیاه به وسیله تخم هم پرورش می یابد . ریشه افشان آن محیط مناسبی برای تخمگذاری ماهیها است .

 

 

آزولا کارولینیانا

آزولا یک خزه شناور کوچک است که جلبکهای سبز – آبی روی برگهایش وجود دارد . این جلبک قادر است نیتروژن را از هوا جذب نماید و می تواند آن را به مصرف گیاه برساند . یک گیاه زینتی برای آکواریوم های سرباز است که می تواند تمام سطح آب رو پوشانده و از رسیدن نور به گیاهان کف جلوگیری کند پس باید هر از چند گاهی هرس شود. دارای برگهای ریز و سرخس مانند می باشد

 

 

گیاه آبزی سالوینیا نتنز

این گیاه سرخسی شناور است که در صورت وجود نور و مواد غذایی کافی رشد سریعی خواهد داشت . رنگ پریدگی و روشن شدن برگ ها نشانه کمبود اهن  است. لایه نازک این گیاه در سطح آب گیاهان موجود در کف را از گرفتن نور محـروم می سازد. این گیاه در نور کافی به رشد زیادی می رسد

 

 

فیلانتوس فلویتنز

مانند سایر گیاهان شناور این گیاه تقریبا برای آکواریوم های سر باز و جایی که برگهای قرمز و زیبایش در شدت نور زیاد توسعه و رشد پیدا کند مناسب است. کاشت آن با گیاهی با رنگ سبز جلوه ی زیبایی ایجاد میکند. برای جلوگیری از سایه افکندن و تسلط بر سایر گیاهان باید آن را هرس نمود. این گیاه زیر نور زیاد دارای برگهای قرمز می شود.

 

ریکسیا

یکی از گیاهان خوب آکواریوم هستش و به خزه آبی معروف است و هم روی تنه ی خشکیده گیاهان در آب رشدمیکند، و هم مانند یه بوته روی کف آکواریوم . گیاهی شناور بوده مخفیگاه و مکان مناسبی جهت تخم ریزی ماهیان لابیرنت‌دار ایجاد می کند. رنگ سبز روشن و پرپشت است. در محیط‌ هایی با گاز کربنیک بالا بهترین رشد را دارد. حباب‌های اکسیژنی روی سر برگ‌ها تشکیل می شود. برای تکثیر آن کافی است تکه ای از آن را قطع کرده و در سطح آب با نور خوب بیاندازید. بهترین روش استفاده از آن قرار دادن و بستن آن روی تکه ای چوب تنه درخت در آب بوده تا فرمی شبیه به درخت را در داخل آب تداعی کند.

 

 

خزه جاوه

خزه جاوه یکی از گیاهان محبوب اکواریوم‌های آب شیرین است و میگوها آن را بسیار دوست دارند. زیرا محل مناسبی برای مخفی شدن برایشان فراهم می‌کند. جاوه را می‌توانید با ترکیب سنگ و چوب برای تزئین اکواریوم استفاده کنید. برای جلوگیری از شناور ماندن خزه در سطح آب، پایه آن را به روی چوب محکم کنید. این گیاه آبزی نیاز به نور کمی دارد و نور زیاد، رشدش را کم می‌کند. همچنین دمای مناسب برای نگهداری آن حدود 21 تا 32 درجه سانتی گراد است.

 

 

آنوبیاس و آنوبیاس نانا

آنوبیاس و آنوبیاس نانا دو گیاه آبزی مناسب آب شیرین هستند که بر خلاف خزه‌ها رشد کمی دارند. بهتر است این گیاه را در نزدیک سطح آکواریوم قرار دهید. همینطور این گیاه نیاز به مقدار کمی مواد مغذی دارد و احتیاجی به افزودن کود مایع ندارد. اگر دوست دارید ماهیان آکواریوم فضایی برای مخفی شدن داشته باشند این گیاه انتخابی عالی است. این گیاه آبزی  تنها حدود 15 سانتی متر رشد می‌کند. همینطور نیاز به روشنایی متوسط و دمای آب بین 22 تا 25 درجه سانتی گراد دارد.

 

 

 کریپتوکورین

از دیگر گیاهانی که در آب زنده میمانند میتوان کریپتوکورین‌ها را نام برد. این گیاه در رنگ‌ها و شکل‌های مختلفی یافت می‌شود و برای نگهداری میگوها در آکواریوم بسیار مناسب است. برای رشد به نور کمی نیاز دارد ولی نسبت به خزه جاوه و آنوبیاس باید بیشتر مراقب ریشه‌هایش باشید. دمای آب مورد نیاز این گیاه آبزی بین 22 تا 27 درجه سانتی گراد است.

 

 

گیاه آبزی گلیسین یا ویستریا

شکل برگ‌های گیاه ویستریا بسیار جذاب است. خاک گیاهان آبزی ویستریا شن است. این گیاه تا زمانی که ریشه‌هایش در شن باشند و اکسیژن کافی در دسترس باشد، به خوبی رشد می‌کند. میتوانید ساقه‌های بلند آن را کوچک کرده و در میان سنگ‌ها در عمق 7 تا 10 سانتی متری اکواریوم قرار دهید تا دوباره جوانه بزند. نگهداری از گیاه ویستریا بسیار راحت است. آنها نیاز به نور مستقیم دارند و در محدوده دمایی بین 23 تا 26 درجه سانتی گراد به خوبی رشد می‌کنند.

 

نیلوفر آبی سفید

گل نیلوفر آبی دارای دوازده برگ است که به لوتوس هم معروف است که در تخت جمشید و شوش نشانه هایی از این گل وجود دارد. گل های نیلوفر در مرداب می شکفتند و ریشه های آنها در گل و لای است. گل نیلوفر آبی گیاهی است آبزی، زیبا و پایا، دارای برگ های بزرگ و پهن، قلبی شکل به پهنای ۳ تا ۳۰ سانتی متر که در سطح آب و یا در آب غوطه ور هستند، با دمبرگ های استوانه ای بلند که از ریشه آبی ضخیمی (ریزم) بیرون می آیند. ارتفاع این بوته به قدر ارتفاع آب خواهد بود یعنی هرقدر آب آکواریوم بالا بیاید آن هم خود را بالا می کشد و برگ های خود را به سطح آب پهن می کند و هرقدر آب پائین برود ساقه ها بیشتر در سطح آب از هم فاصله می گیرند. این پیاز احتیاج به کود یا تجدید خاک ندارد و همیشه در کف آکواریوم باقی است.

 

 

هیگروفیلا دیفورمیس

به برگ انجیری آکواریوم معروف است ! و نور کم مانند برگ انجیری بریدگی های آن را کمتر میکند. این گیاه را می توانید در حالی که بصورت افقی یا عمودی است در زیستگاههای باتلاقی در جنوب آسیا ، پیدا کنید . در زیر نور متوسط بخوبی رشد می کند ، ولی نور زیاد باعث تقویت و رشد بیشتر آن می شود.  تکثیر این گیاه بدین صورت است که نیمی از بلندی یک ساقه قوی را بریده و دوباره بکارید و قسمت پایینی بسرعت رشد خواهد کرد و جوانه خواهد زد . با توجه به اینکه این گیاه از نظر اندازه بزرگ است برای نگهداری در آکواریوم های کوچک مناسب نیست.

 

 

هیگروفیلا کوریمبوسا

دارای برگهای پهن و زیبا و به شکل گلهای آپارتمانی میباشد ، اين گياه زيبا متعلق به آسياي جنوب شرقي (تايلند) مي باشد .  اگر سر شاخه های آن هرس نشود به آسانی در بالای سطح آب رشد می نماید و دربالای آب برگهای آن به شکل سبز تیره و گلهای آبی زیبا نمایان می گردد.  اغلب در آکواریوم ها به صورت دسته های زیبا در کنار همدیگر قرار میگیرند . ولی شما نباید شاخه های تازه و نورس را در کنار و نزدیک هم قرار دهید . زیرا از رسیدن نور به قسمت های پایین برگها جلوگیری مینماید . تکثیر آن با بریدن شاخه های جانبی و کاشتن آنها امکان پذیر است .