نحوه نگهداری افوربیا تریگونا و انواع دیگر افوربیا

افوربیا تریگونا بومی آفریقای مرکزی، مناطق کویری و ساوانا است. افوربیا تریگونا از ساکولنت‌های بسیار زیبا است که به دلیل ساقه‌های خوش رنگ و چند وجهی، برگ‌های کوچک قرمز و مقاومت بالا در شرایط سخت طرفداران زیادی دارد. برگ‌های قرمز و جذاب افوربیا تریگونا روی زائده‌های ساقه تشکیل می‌شود که زیبایی این گیاه را دو چندان می‌کنند. برگ‌های افوربیا تریگونا معمولا در فصل زمستان می‌ریزند.

درخت افوربیا ، گیاهی بلند و ناهموار است که نیازمند مراقبت اندکی می ‎باشد. بسیاری از افراد این گیاه را به عنوان یک کاکتوس آفریقایی می ‎شناسند؛ واقعیت این است که این گیاه با طراوت متعلق به غرب آفریقا می ‎باشد و گیاهی وحشی به حساب می ‎آید. این گیاه در زیستگاه خود با نام ابیسینیان نیز شناخته می ‎شود. افوربیا دارای گونه های مختلفی است و در نقاط مختلف دنیا به عنوان گیاهی تزئینی در محیط ها باز و سرپوشیده نگهداری می ‎شود.

 

چرا گیاه افوربیا به عنوان کاکتوس شناخته نمی ‎شود؟

درخت افوربیا دارای برگ است اما کاکتوس ها معمولا فاقد هرگونه برگ می ‎باشند. برگ های درخت افوربیا کوچک هستند و در بین خارهای موجود بر روی گیاه رشد می ‎کنند. در صورت نگهداری این گیاه در باغچه، دارای گل هایی به رنگ زرد و سفید خواهد بود و در صورت نگهداری از آن در درون منزل، شکوفایی گل بعید به نظر خواهد رسید.

 

چرا درخت افوربیا، درخت مدادی یا شیر نامیده می ‎شود؟

از آن جایی که این گیاه هنگام بریده شدن ، شیره ای سمی از خود ترشح می ‎کنند،به آن درخت شیر نیز گفته می ‎شود. به همین دلیل بهتر است کودکان و پرندگان خانگی را از افوربیا دور نگه دارید و بعد از لمس کردن آن از دست زدن به چشم و پوست خود خودداری کنید . در غیر اینصورت چشم و پوستتان به طور جدی تحریک خواهد شد.

 

آیا گیاه افوربیا، واقعا یک درخت است؟

از آنجایی که این گیاهان در محیط های خارج از منزل تا ارتفاع بیش از 2 متر رشد می‎ کنند ، ظاهری درخت مانند دارند.

 

 

شرایط نگهداری گیاه افوربیا تریگونا

هرس کردن

هرس کردن گیاه  افوربیا شامل قطع ساقه های شکسته و خشک شده است.

 

آبیاری

این گیاهان نسبت به خشکی خاک ، مقاومت بالایی دارد زیرا یکی از گیاهان گوشتی محسوب می شوند که به آبیاری کمتری نیاز دارند، بنابراین در طول فصل رشد ( بهار و تابستان) گیاه افوربیا را هر هفته یکبار آبیاری کرده و مرطوب نگه دارید. آبیاری بیش از حد این گیاه منجر به پوسیدگی ریشه های آن خواهد شد و بنابراین قبل از آبیاری دوباره گیاه اجازه دهید خاک آن خشک شود. استفاده از گلدان های دارای سوراخ های زهکشی به خارج شدن آب اضافی خاک از گلدان کمک خواهد کرد.

 

کوددهی

گیاه افوربیا نیازمند کود مایع و سبک به صورت ماهانه و در طول فصول بهار و تابستان است. این گیاه در طول فصول سرد نیازمند آبیاری اندک است و هیچ نیازی به تغذیه شدن با کود نخواهد داشت.

 

نور

افوربیا تریگونا نیاز به نور کافی و زیاد دارد. نور و تابش مستقیم آفتاب در فصل تابستان می‌تواند باعث سوختگی و قهوه‌ای شدن تنه گیاه بشود. پس در صورتیکه این گیاه در فضای بیرون قرار گیرد باید از تابش مستقیم خورشید دور باشد. پنجره‌های جنوبی موقعیت ایده‌آل برای قرار گیری این گیاه است. افوربیا تریگونا در سایه رشد می‌کند اما بهترین حالت رشد و برگ‌دهی در صورت قرار گیری در نور کامل غیر مستقیم دیده می‌شود.

 

خاک

افوربیا تریگونا به خاک سبک و زهکشی مناسب و بالا نیاز دارد. بهترین ترکیب خاک برای این گیاه ترکیبی از خاک برگ و ماسه و پیت ماس است. خاک‌های کاکتوس و ساکولنت هم برای افوربیا تریگونا مناسب است.

 

دما و رطوبت مناسب

افوربیا تریگونا مانند بسیاری از ساکولنت‌ها بومی مناطق گرمسیری است و در دمای پایین تر از ۵ درجه سانتی‌گراد گیاه یخ می‌زند. بهترین دمای ایده‌آل برای رشد افوربیا تریگونا دمای بین ۲۵ تا ۳۰ درجه سانتی‌گراد است.

 

تعویض گلدان

نیاز به تعویض هر ساله ندارد هر زمان رشد گیاه متوقف شد نیاز به تعویض گلدان دارد. بهترین زمان تعویض گلدان فصل بهار است.

 

تکثیر افوربیا تریگونا

بهترین زمان برای تکثیر این گیاه فصل بهار است و تکثیر افوربیا تریگونا از طریق قلمه و بذر تکثیر می‌شود، که بهترین روش تکثیر از طریق قلمه است:

1. با استفاده از یک قیچی ضد عفونی شده ، قلمه‌هایی به طول ۱۰ تا ۱۵ سانتی‌متر را از پایه ساقه ببرید.
2. انتهای بریده شده را زیر شیر آب بشورید و قلمه‌ها را به مدت ۴۸ تا ۷۲ ساعت در فضای اتاق قرار دهید تا شیره گیاه خارج شده و پینه ببندد. (شیره گیاه افوربیا تریگونا سمی است و در صورت تماس با دست و صورت می‌تواند باعث آلرژی و حساسیت بشود)
3. برای ریشه زایی بهتر می‌توانید از هورمون ریشه زا استفاده کنید و سپس گیاه را در خاک مخصوص ساکولنت بکارید.
4.  بستر کشت را در دمای ۲۵ درجه قرار دهید.
5. تا زمان ریشه زنی قلمه‌ها خاک را هرروز از نظر رطوبت چک کنید.
6.  بعد از گذشت دو هفته قلمه‌ها ریشه می‌زنند.

 

 

نحوه مقابله با آفات و بیماری های رایج گیاه افوربیا

گیاه افوربیا ، گیاهی مقاوم در برابر آفات و بیماری های مختلف است . با این حال در صورت عدم تامین نیازهای مراقبتی ، امکان ابتلا آن به موارد زیر افزایش خواهد یافت :

حشرات آردی

وجود لکه های سفید بر روی گیاه نشان دهنده حمله حشرات آردی به گیاه است. حوله ای کاغذی را به الکل آغشته کرده و گیاه را با استفاده از آن تمیز کنید و در صورتی که آلودگی گیاه به این حشرات در اندازه وسیعی بود ، بهتر است برای از بین بردن این آفات از اسپری حشره کش استفاده کنید.

 

حشرات مقیاس

این حشرات ریز، تحت پوشش سپری قهوه ای رنگ و غیر قابل نفوذ قرار می ‎گیرند و این امر، از بین بردن آن ها را دشوار می ‎کند. استفاده از حوله کاغذی آغشته شده به الکل می‎ تواند به حذف این آفات کمک کند.

 

عفونت قارچی (چوب پنبه ای)

وجود علائمی شبیه به چوب پنبه بر روی گیاه نشان دهنده ابتلا آن به عفونت های قارچی است. این امر ممکن است ناشی از آبیاری بیش از حد گیاه و یا غنی بودن بیش از حد خاک از مواد معدنی و مغذی باشد. در صورت داشتن قلمه های دیگری از گیاه افوربیا بهتر است گیاه آلوده به عفونت قارچی را از بین ببرید. همچنین می ‎توانید قسمت های آلوده گیاه را با استفاده از چاقوی استریل برش دهید و بعد از انجام برش ، نواحی برش داده شده را به محلول قارچ کش آغشته کرده و گیاه را در مکانی گرم و مطبوع نگهداری کنید. آبیاری گیاه را کاهش دهید،  زیرا خشک بودن باعث تهویه بهتر گیاه و ماندگاری بیشتر آن خواهد شد.

 

پژمردگی فوزاریوم

پژمردگی فوزاریوم یکی دیگر از انواع عفونت های قارچی است که ناشی از رطوبت بیش از حد خاک می باشد. وجود علائم نرم و قرمز رنگ در قسمت های پایینی ساقه نشان دهنده پژمردگی فوزاریوم است و بهترین اقدام برای مقابله با این عفونت ، از بین بردن گیاه است. در صورت تمایل به استفاده مجدد از گلدان ، آن را به خوبی استریل کنید و در صورتی که تمایل به حفظ گیاه مورد نظر دارید ، راهکار ذکر شده در قسمت قبل را دنبال کنید.

 

 

مشکلات و بیماری‌های رایج افوربیا تریگونا

افوربیا تریگونا نسبت به بیماری‌ها و آفات مقاوم است. اما گاهی در صورت رعایت نکردن فواصل و مقدار آبیاری و مناسب نبودن شرایط محیطی گیاه دچار مشکلاتی می‌شود:

لکه‌های سفید و پودری کپک مانند در ساقه گیاه

آبیاری زیاد، رطوبت بالای محیط و تهویه‌ی نامناسب می‌تواند باعث بروز این بیماری قارچی بشوند. در صورت بروز این بیماری گیاه آلوده را از سایر گیاهان جدا کنید و با استفاده از سموم قارچکش مناسب مانند مانکوزب گیاه را سم پاشی کنید. سم پاشی در فضای باز و همراه ماسک و دستکش انجام شود.

 

پوسیدگی ریشه

در صورت آبیاری بیش از حد گیاه و بسته بودن سوراخ‌های زهکش گلدان خاک انتهای گلدان باتلاقی شده و در نتیجه باعث پوسیدگی ریشه و از بین رفتن کامل گیاه می‌شود برای رفع این مشکل آبیاری را کاهش دهید و هر زمان سطح خاک به عمق سه سانتی‌متر خشک بود آبیاری انجام شود. از خاکی با زهکشی مناسب استفاده کنید و از باز بودن سوراخ‌های زهکش گلدان اطمینان حاصل کنید.

 

زرد شدن برگ‌های افوربیا تریگونا

زرد شدن برگ‌ها نیز نشانه‌ای از آبیاری بیش از حد است. برگ‌های زرد شده به مرور شروع به ریزش می‌کنند.

 

خم شدن ساقه افوربیا تریگونا

در صورت افراط و تفریط در آبیاری و شل شدن ساقه گیاه خم می‌شود. برای رفع این مشکل آبیاری را کاهش دهید و برای گیاه یک قیم قرار دهید تا ساقه گیاه به آن تکیه دهد و آن را قائم نگهدارد.

 

ریزش برگ‌های سالم

آبیاری کم و تشنه بودن گیاه، سرمای بیش از اندازه و وجود آفت می‌تواند باعث ریزش برگ‌های سالم گیاه بشود.

 

لکه‌های سوختگی روی برگ‌ها

غبار پاشی برگ‌ها زیر نور خورشید و قرار گیری گیاه در معرض تابش مستقیم آفتاب می‌تواند باعث لکه‌های قهوه‌ای در برگ بشود.

 

رشد علفی ساقه

در صورت قرار گیری گیاه در سایه و نداشتن نور کافی، گیاه بیش از حد بلند شده و رشد طولی دارد. برای رفع این مشکل باید گیاه را در محل پر نور تر قرار دهید و جهت پرپشت شدن گیاه هرس منظم انجام شود. از آفات شایع افوربیا شپشک‌های آرد آلود، کنه تار عنکبوتی و  مگس سفید است. بدلیل ظاهر گیاه افوربیا تشخیص این آفات بسیار مشکل است و می‌توانند در بخش‌های ساقه و برگ پنهان شوند. علائمی مثل پوشش سفید رنگ روی ساقه و پشت برگ‌ها، دیدن تار عنکبوت و زرد شدن برگ‌های گیاه می‌تواند نشان از وجود این آفات باشد. در صورت مشاهده این علایم نیاز به قرنطینه گیاهان آلوده و استفاده از سموم مخصوص حشره کش مانند مالاتیون و دیازینون طبق دستور توصیه شده روی بسته می‌باشد.

 

 

آیا افوربیا تریگونا گلدهی می کند؟

بله این گیاهان هم می توانند به گلدهی برسند. این گیاهان در خانه به ندرت گلدهی را تجربه می کنند. اگر این گیاه را در بیرون از منازل و یا در زادگاه خود پرورش می دهید، امکان گلدهی آن را بیشتر می کنید. افوربیا ها گل هایی کوچک و به رنگ سبز مایل به زرد و گاهی قرمز تولید می کنند. این گل ها در کنار پشته های فوقانی گیاه نیز تشکیل می شود. گل‌های افوربیا فاقد اندام نر و ماده هستند.

 

انواع گیاه افوربیا

 افوربیا تیروکالی

افوربیا تیروکالی درختی است که می تواند هم بنزین و هم روغن تولید کند. همچنین به عنوان درخت مداد شناخته می شود. در واقع درختچه ای است که در آب و هوای نیمه خشک و گرمسیری به خوبی رشد می کند. این گیاه معمولاً ۳ تا ۵ متر ارتفاع دارد. و در بعضی مناطق در شرایط مطلوب به ۱۰ متر می رسد. ظهور افوربیا تیروکالی بدون برگ و تیغ های، صاف و بدون مو تشکیل می شود. نکته جالب در مورد این گیاه این است که در بین ساقه های آن، گل های بسیار جوان نارنجی مایل به زرد کمرنگ رشد میکند.

 

 

 افوربیا تریگونا

این گونه دارای رنگ های سبز و قرمز است و به دلیل رشد خوب و مقاومت در برابر شرایط نامساعد و همچنین رنگ زیبا در بین گیاهان بسیار محبوب است. این گیاه بیشتر در مناطق خشک و بیابانی ساوانا یافت می شود. شکل ظاهری افوربیا تریگونا ساقه های مثلثی سبز رنگی است که دارای خارهای کوتاه در لبه های هر طرف آن است. برگ های سبز روشن در بین این خارها ظاهر می شود که در فصول سرد سال به تدریج می ریزند.

 

 

 افوربیا انوپلا (تیغ قرمز)

افوربیا آنوپلا گیاهی زیبا و همیشه سبز است که تیغ های قرمز زیادی دارد. رنگ تیغ های این گیاه زیبا کم کم به بنفش و خاکستری تغییر می کند. گیاه خار سرخ با گیاه خار نرم در گروه افوربیا های با دوام با ظاهری متفاوت است. انوپلا نوع نادری از انواع دیگر افوربیاها است.

 

 

 افوربیا اوبسا (Euphorbia obesa)

گیاه افوربیا اوبسا گیاهی بدون خار برگ است. با گذشت زمان و در طی رشد، این افوربیای زیبا به شکل کروی به نظر می رسد، دارای یک شکل استوانه ای و ارتفاع 20تا۳۰ سانتی متر و قطر ۱۰ سانتی متر است. رنگ آن ترکیبی از رنگ های سبز مایل به آبی است که اگر نور کم باشد، رگه های رنگی آنها چنان کمرنگ می شود که گیاه به صورت تک رنگ و به رنگ سبز منظم ظاهر می شود. گیاه افوربیا اوبسا دارای دنده هایی است که سن گیاه را نشان می دهد. با پیر شدن گیاه تعداد دنده ها افزایش می یابد و از ۸ تا ۱۰ دنده متغیر است.

 

 

 افوربیا مامیلاریس(Euphorbia mammillaris)

افوربیا مامیلاریس نوعی از فرفیون است که به صورت خوشه ای رشد می کند (معمولاً با دو ساقه یا پایه) رشد میکند. ساقه آن سبز، نسبتاً ضخیم و از دو نوع ساده یا آجدار است. قطر ساقه ممکن است از ۱ تا ۶ سانتی متر و ارتفاع آن ۲۰ تا ۳۵ سانتی متر باشد. شاخه های جانبی تا ارتفاع ۱۰ سانتی متر و به سمت بالا خمیده تولید می کنند. دنده های آن به طور کلی در ردیف های عمودی شش ضلعی است که شبیه یک تکه نان است. دارای تیغه های سفید و پراکنده، ضخیم و نازک به طول ۱ سانتی متر است.