روش‌های از بین بردن قارچ گیاهان

قارچ ها باعث ایجاد بیماری های خطرناکی در گیاهان می شوند، اگر به موقع به داد گیاه و یا درخت آلوده به قارچ نرسید، در مدت کوتاهی شاهد از بین رفتن آنها خواهید بود. بیماری‌های گیاهی که توسط قارچ‌ها ایجاد می‌شوند منجر به کاهش کمی و کیفی محصولات، بروز علائمی ناخوشایند روی گیاه، تأثیرات منفی در گل‌ها و میوه‌ها و در نهایت مرگ گیاه می‌شوند.

 

اثربخشی اسپری جوش شیرین (سودا)

اسپری جوش شیرین (سودا یا بی کربنات سدیم) یک ماده ضدقارچ است و حتی می‌تواند برخی از قارچ‌های مستحکم را از بین ببرد. تحقیقات نشان داده‌است که در برابر برخی از انواع بیماری‌های لکه سیاه و کپک پودری مؤثر است. از همه مهم‌تر، اسپری جوش شیرین (سودا) برای پستانداران کاملاً غیرسمی است، به راحتی در فروشگاه‌های مواد غذایی در دسترس است و همچنین ارزان قیمت است.

 

ساخت اسپری جوش شیرین

با حل کردن یک قاشق چایخوری جوش شیرین (سودا) در یک لیتر آب، یک اسپری جوش شیرین (سودا) معمولی تهیه کنید. می‌توانید چند قطره از صابون حشره‌کش یا صابون مایع اضافه کنید تا محلول هنگام اسپری به برگ‌ها بچسبد. فقط از صابون مایع استفاده کنید و از شوینده‌های لباسشویی استفاده نکنید. مخلوط را به‌هم بزنید و سپس آن را درون یک بطری اسپری تمیز و خالی ریخته و استفاده کنید.

گیاه را کاملاً اسپری کنید، برگ‌های فوقانی و پایینی را اسپری کرده و بگذارید گیاه خشک شود. برای کنترل قارچ، در صورت لزوم، این مراحل را دوباره تکرار کنید. اگر قارچ‌ها با وجود استفاده مکرر از اسپری جوش شیرین (سودا) همچنان ادامه پیدا کردند، از ماده ضدقارچ قوی‌تری استفاده کنید. اسپری‌های جوش شیرین (سودا) باید برچسب خورده شوند و خارج از دسترس کودکان قرار بگیرند. اگر از اسپری شما چیزی باقیماند، می‌توانید آن را محکم بپیچید و برای دفعه بعد استفاده کنید. بطری اسپری را قبل از استفاده مجدد به آرامی تکان دهید.

 

پیامدهای منفی

استفاده مداوم از اسپری جوش شیرین (سودا) روی گیاهان در نهایت به داخل خاک زیرین می‌رسد. بی‌کربنات می‌تواند در خاک جمع شود، مواد مغذی موجود در خاک را تحت تأثیر قرار دهد و ممکن است منجر به رشد کندتر گیاه شود. عوامل زیادی در اکوسیستم گیاه تأثیرگذار است، به همین دلیل پیش‌بینی اینکه اسپری جوش شیرین (سودا) بر روی یک گیاه خاص چه نتیجه‌ای خواهد داشت سخت است. اگر متوجه آسیب گیاه یا شکوفه‌های بی‌کیفیت شدید، پاشیدن جوش شیرین (سودا) روی گیاه خود را متوقف کنید.

 

راهکار های پیشگیری از مبتلا شدن گیاهان به قارچ

 آبیاری اصولی و استاندارد

از مهم ترین عواملی که موجب قارچی شدن گیاهان می‌شود آبیاری اشتباه است، تاثیر این عامل در گیاهان آپارتمانی قوی تر بوده چرا که در این موارد محیط کشت محدود به گلدان است اما در فضای باز آب با مانعی رو به رو نیست و مقدار اضافی آب راحت‌تر دفع می‌شود.

تمام گیاهان نیازمند آبیاری منظم و به میزان تعیین شده هستند، لذا برای جلوگیری از قارچی شدن ریشه ها ، آبیاری خود را تنظیم کنید. گیاهان آپارتمانی را هر وقت سطح خاک آنها به میزان ۳ سانتی متر و درختان باغچه را هر وقت سطح خاک آنها به میزان ۳۰ سانتی متر خشک شد آبیاری کنید.

 

 میزان کوددهی و تغذیه گیاهتان را جدی بگیرید

گیاهان آپارتمانی و حتی درختان برای رشد کامل نیازمند مکمل هایی هستند، این مکمل ها بصورت انواع کودهای جامد، مایع و طبیعی و شیمیایی به گیاهان داده می‌شود. تغذیه نشدن گیاه موجب ضعیف شدن آن می‌گردد و این عامل باعث مستعد شدن گیاه به انواع بیماری ها می‌گردد. زردی برگ ها، کاهش رشد، کم حجم شدن گیاه، کاهش گلدهی، کاهش میوه، کاهش کیفیت و کمیت محصولات، ریزش برگ ها و خیلی عوامل دیگر به دلیل تغذیه نشدن گیاه است.

دقت کنید که هر گیاهی باید به میزان مناسب کوددهی شود، کوددهی اضافی و خارج از فصول رشد نه تنها باعث رشد انفجاری گیاه نشده بلکه گیاه را در معرض انواع بیماری ها قرار می‌دهد. کود زیاد باعث کاهش جذب آب اضافی توسط ریشها شده و با کاهش مقاومت گیاه موجب آسیب پذیری آن در برابر آفات و سرما زدگی می‌گردد.

 

 هوای تازه و خاک مناسب را فراهم کنید

تمام قسمت های گیاهان باید تنفس کنند، قرار دادن گیاه در محیطی با هوای بسته و راکد باعث می‌شود گیاه مستعد بیماری شود. گیاهتان را در محیطی قرار دهید که هوا جریان دارد اما از قرار دادن رو به روی باد کولر یا نزدیک وسایل گرمایشی اجتناب کنید.

 

 قرنطینه گیاه آلوده و خرید از فروشگاه های مطمئن

نحوه‌ی تولید مثل قارچ به طریقی است که اگر مجاور گیاهان سالم قرار بگیرد می‌تواند آنها را نیز به آسانی آلوده کند، لذا همیشه بعد از خرید گیاه جدید، مدتی آن را قرنطینه کنید. تا در صورت مریض بودن گیاه، احتمال سرایت بیماری به سایر گیاهان به صفر برسد.

گیاهانی را برای خرید انتخاب کنید که کاملا سالم باشند و برگ های زرد بیش از حد، لکه های قهوه ای و مشکی و سوختگی انتها و حواشی برگ نداشته باشند.

 

 گیاهان رطوبت دوست را بشناسید

از دیگر عوامل قارچی شدن گیاهان متناسب نبودن رطوبت با نیاز گیاه است، اگر چه اکثر گیاهان رطوبت بالای محیط را ترجیح می‌دهند اما به منظور جلوگیری از قارچی شدن گیاهان شما باید گیاهان رطوبت دوست و میزان رطوبت مورد نیاز آنها را بشناسید. رطوبت بیش از حد نیاز محیط را برای بوجود آمدن قارچ مهیا می کند.

برخی از گیاهان نیز وجود دارند که رطوبت مورد نیاز خود را از محیط اطرافشان جذب میکنند این گیاهان و همچنین گیاهان بومی مناطق خشک و انواع گیاهان گوشتی و کاکتوس ها اگر در معرض هوای مرطوب قرار گیرند، به صورتی که سطح خاک و سطح خود گیاه دائما مرطوب باشد احتمالا به قارچ آلوده خواهند شد.

 

 رعایت نکات بهداشتی و تمیز کردن اطراف گیاه

• خالی کردن آب جمع شده در زیر گلدانی بعد از هر بار آبیاری
• هرس کردن با ابزاری تمیز و استریل و جداگانه برای هر گیاه
• جمع کردن برگ های ریخته شده اطراف گلدان
• چیدن قسمت های آسیب دیده از گیاه
• تمیز کردن هفتگی سطح برگ ها موجب می‌شود تا اگر عامل مزاحمی روی آنها مستقر شده قبل از نفوذ در بافت گیاه و آلوده کردن آن به راحتی پاکسازی شود.

 

سطح خاک گلدان را نپوشانید

پوشاندن سطح خاک با ابزاری مثل ماسه های رنگی یا خزه باعث ایجاد محیطی مناسب و مرطوب برای رشد انواع باکتری ها و قارچ ها می‌شود، لذا هموراه سطح خاک را خالی بگذارید. پوشاندن اطراف گلدان با کاغذ های رنگی به جهت زیبا شدن گلدان نیز از دیگر مواردی است که باید مورد توجه قرار گیرد، خیس شدن کاغد هنگام آبیاری خطر آلوده شدن گیاه را تقویت می نماید.

 

 

چگونه گیاهان آلوده به قارچ را درمان کنیم ؟

1. انتقال گیاه آلوده

با مشاهده اولین علائم بیماری قارچی به جهت عدم گسترش قارچ ، فورا گیاه آلوده را به مکان دیگری و به دور از سایر گیاهان منتقل کنید. گیاه را در مکانی قرار دهید که حتی در صورت داشتن اسپورهای فعال باد نیز نتواند هاگ‌های آن را به سایر گیاهانتان منتقل کند.

 

2. جداسازی قسمت های آلوده

بعد از انتقال گیاه به قرنطینه (همانند کرونا ۱۴ روز)، قسمت های آسیب دیده و مورد حمله را جدا کرده و دور بیندازید. دقت کنید که هر قسمتی که آلوده بود باید جدا شود. در این مرحله، از دست دادن ظاهر زیبا و برگهای گیاهتان نترسید، چرا که عدم مقابله با قارچ باعث نابودی کل گیاه می‌گردد.

 

3.ایجاد هوای تازه با تهویه مناسب

در صورت پر شاخ و برگ بودن گیاه حتی برگهای سالم را نیز تا حدودی هرس کنید تا به گیاه هوای تازه برسد ، جریان هوا بین برگ های گیاه در از بین بردن عامل بیماری زا بسیار موثر است.

 

4. ایجاد شرایط مکانی مناسب

دقت کنید که شرایط محیط قرنطینه شما باید به گونه ‌ای باشد که با زیستگاه مورد علاقه قارچ به دور باشد. بدین منظور این محل نباید خیلی سرد، مرطوب، تاریک و بسته و بدون گردش هوا باشد. نور آفتاب زیاد و غیر مستقیم بهترین گزینه برای چنین مکانی است.

باید دقت کنید که شیوه آبیاریتان نسبت به سابق باید تغییر کند، به منظور عدم گسترش قارچ گیاه را با فواصل طولانی تری و به صورت کم حجم آبیاری کنید.

 

5. گیاه را دستمال و یا حمام کنید

با محلول آب ولرم + چند قطره مایع ظرف‌شویی و به وسیله دستمالی نرم گیاه را تمیز کنید. دقت کنید که دستمال کردن با آب خالی ممکن است باعث جا به جا شدن هاگ‌ها به قسمت های سالم و حاد تر شدن بیماری گردد. اگر اندازه و یا تعداد برگ ها و یا همچنین میزان قارچ به حدی است که نشود دستمال نمود ، گیاه را درون وانی از آب + چند قطره مایع حکام کنید.

 

6. استفاده از قارچ کش

با توجه به نوع بیماری قارچی و همچنین لحاظ قسمت مورد حمله قارچ کشی مناسب تهیه کرده و به محل آلوده اسپری نمایید. البته توصیه می‌شود به جهت پاکسازی کامل تمام مناطق گیاه از جمله برگ، ساقه، محل اتصالات برگ به ساقه و حتی سطح خاک و ریشه نیز با قارچ کش اسپری شود. ( برای هر قسمت محلول مناسب ).

 

7. تعویض خاک

چنانچه خاک شما به مقدار زیاد آلوده بود اقدام به تعویض خاک گلدان نمایید. اما در صورت آلودگی کم میتوانید از قارچ کش استفاده کنید.

 

8. عملیات نجات بازماندگان

چنانچه پیشروی قارچ به حدی مزمن و حاد بود که نمیتوان به نجات آن امیدوار بود قسمت هایی از گیاه را که به سالم بودن آنها مطمئن هستید جدا کرده و در گلدان دیگری تکثیر نمایید قبل از کاشت به قلمه ها قارچ کش بزنید.

 

 

 طرز تهیه حشره کش خانگی و آفت کش های طبیعی

 استفاده از روغن

از یک صابون ظرفشویی مایع ملایم استفاده کنید. از صابون های معطر آنتی باکتریال (ضد باکتری) و دیگر صابون های تخصصی استفاده نکنید زیرا ممکن است به گیاهان شما آسیب برسانند. یک قاشق غذاخوری مایع ظرفشویی را با یک فنجان روغن پخت و پز در یک کاسه مخلوط کنید. از روغن کانولا یا روغن های گیاهی استفاده کنید. 12 میلی لیتر (2/5 قاشق چای‌خوری) از این ترکیب را به یک فنجان آب اضافه کنید و آن را به خوبی مخلوط کنید. ترکیب جدید و باقی مانده ترکیب قبلی را به درون یک آب پاش بریزید و با هم مخلوط کنید. آفت کش را روی بخش کوچکی از گیاه امتحان کنید. با این کار مطمئن می شوید که آسیب بیشتری به گیاه وارد نمی شود. اگر قسمتی از گیاه که آفت کش را روی آن امتحان کرده اید پژمرده شد و یا تغییر رنگ داد از صابون های معمولی دیگر برای درست کردن این آفت کش استفاده کنید. در صورتی که گیاه به این آفت کش حساسیت نداشت آن را به کل گیاه خصوصا زیر برگ ها اسپری کنید . بر نقاطی که حشره تخم گذاری کرده است تمرکز کنید زیرا این آفت کش تخم حشرات و حشرات نابالغ را خیلی سریع از بین می برد.

 

 استفاده از پوست تخم مرغ

قبل از خرد کردن پوست تخم مرغ‌ها اجازه دهید حسابی خشک شوند. پوسته‌ تخم مرغ‌ها را را با ساطور غذا یا خردکننده‌ی دانه‌های قهوه خرد کنید تا به صورت پودر در بیایند. بعد از اینکه پوسته‌ تخم مرغ‌ها آسیاب شدند می‌توانید آن‌ها را مستقیما برای استفاده به باغ بیاورید. برای استفاده از پوسته‌ تخم مرغ‌ها به عنوان آفت کش باید پودر پوسته را مستقیما روی حشرات بریزید. با این کار حشرات شروع به بخود پیچیدن می‌کنند؛ شاید آن‌ها را سریعا نکشد اما در طول زمان حتما خواهد کشت. برای کنترل دائمی حشرات پودر پوسته تخم مرغ را روی برگ گیاهانی که بیشترین آسیب دیده‌اند بپاشید. این پودر باعث دور کردن آفت‌ها می‌شود. البته در استفاده از آن مراقب باشید زیرا این پودر هر سوسکی حتی انواع مفید آن را خواهد کشت به همین دلیل بهتر است که پوسته تخم مرغ را به طور مستقیم بر روی آفات خاصی که می خواهید کنترل کنید، بپاشید. برای کنترل حلزون‌ها و سوسک‌ها پودر پوسته تخم مرغ را در اطراف پایه‌ گیاه بپاشید. این کار را بعد از بارش باران تکرار کنید. پودر تخم مرغ را در مکان خشک نگهداری کنید. پوسته‌های تخم مرغ برای سلامتی باغ عالی هستند و به خاک کلسیم اضافه می‌کنند و مزایای بسیار دیگری هم دارد که اگر بدانید تعجب خواهید کرد که مردم چرا پوسته‌ تخم مرغ‌ها را دور می‌ریزند.

 

 استفاده از اسپری فلفلی

این افشانه برای حفاظت از گلها و سبزیجات شماست و به دفع آهو، گوزن،خرگوش و سایر آفات کمک می‌کند. توجه کنید که استفاده از این اسپری ممکن است طعم تندی روی میوه‌های گیاه شما به جای بگذارد.

مواد لازم برای تهیه اسپری فلفل: 6 عدد فلفل تند، 2 فنجان آب، 1 لیتر آب (توجه شود که هر چقدر فلفل‌ها تندتر باشند بهتر است).

فلفل‌های تند را با 2 فنجان آب مخلوط کنید. به مدت 1 تا 2 دقیقه با سرعت بالا مواد را مخلوط کنید. مخلوط را در یک ظرف ریخته و بگذارید تا یک روز بماند. مایع را درون یک پارچه‌ی نخی نازک بریزید و صاف کنید. مایع صاف شده را با حدود 1 لیتر آب مخلوط کنید و به تمام گیاه خود آن را اسپری کنید (اگر باران بارید، بعد از باران دوباره مایع را اسپری کنید). پس از یک هفته دوباره مایع را به گیاه خود بپاشید و هفته بعد نیز این کار را دوباره تکرار کنید.

 

 استفاده از آب تنباکو

یک فنجان تنباکو را با 4 لیتر آب مخلوط کنید. تنباکو برای مبارزه با شته گیاهان آپارتمانی ، کرم ها و هزارپا ها مفید است ولی برای گیاهانی مثل فلفل، گوجه، بادمجان یا دیگر اعضای این خانواده مضر است. ترکیب را به مدت 24 ساعت در یک مکان آفتابی یا در یک مکان گرم قرار دهید. رنگ ترکیب را چک کنید. در حالت مطلوب، این آفت کش خانگی به رنگ چای کمرنگ باید باشد. اگر بیش از حد تیره شد آن را با آب رقیق کنید و اگر خیلی کمرنگ به نظر می رسید آن را چند ساعت اضافه تر در آفتاب قرار دهید. سه قاشق غذاخوری مایع ظرفشویی را به این ترکیب اضافه کنید و کاملا آن را مخلوط کنید. ترکیب را به یک آب پاش منتقل کنید. سپس ترکیب داخل آب پاش را یک بار دیگر تکان دهید تا بهتر مخلوط شود. آفت کش را روی قسمت های آلوده گیاه اسپری کنید و همچنین می توانید آن را روی قسمت هایی از گیاه که در وضعیت خوبی هستند نیز اسپری کنید.

 

ساخت حشره کش گیاهی از اسپری آب گوجه فرنگی

2 فنجان برگ و ساقه ی گیاه گوجه فرنگی را در غذا ساز بریزید. 2 فنجان آب را نیز اضافه کنید. مواد را به مدت 2 دقیقه مخلوط کنید. سپس مخلوط را در یک ظرف جداگانه ریخته و بگذارید 1 روز بماند. پس از یک روز مخلوط را در یک ظرف جداگانه ریخته و صاف کنید سپس به مایع صاف شده یک لیتر آب اضافه کنید. این مایع برای گل رز و سایر گیاهان که مورد تهاجم شته قرار گرفته‌اند بسیار مفید است.

نکته: گل های جعفری نیز جزو گیاهانی هستند که معمولاً برای دفع آفات استفاده می‌شوند. می‌توانید ساقه و برگ آنها را در مخلوط کن بریزید و مخلوط کنید و سپس بگذارید مخلوطتان در ظرفی تا یک روز بماند. بعد از صاف کردن و رقیق کردن با آب به گیاه اسپری کنید.

 

 استفاده از پرتقال

پوست یک پرتقال را جدا کنید. اگر پرتقال تازه در دسترس ندارید می توانید از 1/5 قاشق چایی خوری تفاله مرکبات خشک شده استفاده کنید یا می توانید از 15 میلی لیتر آب تغلیظ شده پرتقال استفاده کنید. مرکبات در از بین بردن آفاتی مثل حلزون ها، شته ها، قارچ ها خیلی قوی هستند. همچنین این آفت کش در برابر مورچه ها و سوسک ها نیز کار می کند. پوست پرتقال را در یک ظرف شیشه ای بریزید و 2 فنجان آب جوش به آن اضافه کنید. محلول به مدت 24 ساعت در یک جای گرم قرار دهید. محلول را از یک صافی عبور دهید و پوست ها را جدا کنید و دور بریزید و آب را در یک ظرف بریزید. چند قطره صابون کاستیل به آب به دست آمده اضافه کنید. نعنای موجود در صابون کاستیل بسیار موثر است. ترکیب را کاملا مخلوط کنید. ترکیب را به درون یک آب پاش منتقل کنید و آن را مستقیما روی قسمت های آلوده گیاه اسپری کنید.

 

استفاده از سبزیجات

½ فنجان فلفل تند را با ½ فنجان حبه سیر یا پیاز مخلوط کنید. همچنین می توان هم از پیاز و هم از سیر استفاده کرد. همه سبزیجات باید قبل از استفاده خرد شوند. سبزیجات خرد شده را در مخلوط کن برقی بریزید تا به حالت یک رب غلیظ برسند. دو فنجان آب گرم (500 میلی لیتر) به ترکیب اضافه کنید و به طور کامل آن ها را با هم مخلوط کنید. ترکیب را در یک ظرف شیشه ای یا پلاستیکی بریزید و آن را به مدت 24 ساعت در یک مکان آفتابی یا یک مکان گرم قرار دهید. بهتر است که در مکان آفتابی نگه داشته شود. مخلوط را از یک صافی عبور دهید و آب به دست آمده را به یک ظرف دیگر منتقل کنید. این آب آفت کش شما می باشد. آفت کش خود را به درون یک آب پاش بریزید. قبل از این که آفت کش را به درون آب پاش بریزید، آب باش را با آب و صابون بشویید تا آلودگی نداشته باشد. از این آفت کش گیاهان آپارتمانی می توان برای درمان گیاهان آلوده هر 4 یا 5 روز یکبار استفاده کرد. پس از 3 یا 4 بار استفاده، آفات از بین می روند.

 

استفاده از روغن چریش

15 میلی لیتر روغن چریش را با ½ قاشق چایی خوری صابون ظرفشویی مایع ملایم مخلوط کنید. بسیاری معتقدند روغن چریش که از برگ های تلخ یک درخت به دست می آید، یکی از موثرترین آفت کش های موجود است. مخلوط روغن و صابون را به 2 لیتر آب گرم اضافه کنید. ترکیب را کاملا و به آرامی هم بزنید. این آفت کش را به یک آب پاش منتقل کنید و آن را به کل گیاه خصوصا قسمت های آلوده و آسیب دیده اسپری کنید و بیشتر روی این نقاط تمرکز کنید.

 

استفاده از گل داوودی

½ فنجان (113 گرم) گل داوودی خشک شده را با یک لیتر (4 فنجان) آب مخلوط کنید. گل های داوودی دارای یک بخش به نام pyrethrum هستند که این ترکیب می‌تواند بسیاری از حشراتی که گیاهان را آلوده می کنند را فلج کند. اجازه دهید مخلوط گل و آب به مدت 20 دقیقه بجوشد. جوشاندن مخلوط باعث رها سازی pyrethrum به درون آب می شود. پس از جوشیدن، مخلوط گل و آب را از یک صافی عبور دهید و گل ها را جدا کنید و دور بریزید و آب را به یک ظرف منتقل کنید. آب به دست آمده را به درون یک آب پاش بریزید و آن را روی گیاه اسپری کنید. روی قسمت هایی از گیاه که بیشتر آسیب دیده تمرکز کنید. آفت کش را به کل گیاه شامل زیر برگها اسپری کنید. این ترکیب را می توانید به مدت دو ماه نگه داری کنید، بعد از گذشت این مدت دیگر موثر نیست.

• هشدار: بعضی از آفت کش های طبیعی مثل تنباکو و آفت کش های مبتنی بر صابون ممکن است به گیاه آسیب برسانند، بنابراین بهتر است قبل از استفاده کلی روی گیاه، روی قسمت کوچکی از گیاه امتحان شود و در صورت عدم بروز حساسیت، از آفت کش روی تمام گیاه استفاده شود.